Jak pielęgnować amarylis w doniczce? Co zrobić, aby zakwitnął?

Amarylis w doniczce – jak wygląda?

Amarylis w doniczce to propozycja do uprawy dla osób, które chcą w niebanalny sposób ozdobić wnętrze, taras, balkon lub stworzyć ogród zimowy. Ta egzotyczna roślina przykuwa wzrok przede wszystkim pięknymi kwiatami. Duże kielichy (osiągają średnicę nawet do 20 cm) składają się z sześciu płatków, które mogą być wąskie i spiczaste lub szerokie i delikatnie zaokrąglone. Kwiaty amarylisa mogą występować w szerokiej gamie kolorów: od białego, przez róż, czerwień, pomarańcz. Warto podkreślić, że z jednej, dużej cebuli może wyrastać od jednego do kilku pędów kwiatowych, a każdy z nich może mieć od 2 do 6 kwiatów.

Łodyga może natomiast osiągać wysokość do 60-70 cm – w zależności od odmiany. Jest dość gruba i mięsista, a także pusta w środku – takie wnętrze łodygi w przypadku amarylisa pomaga w transporcie wody i składników odżywczych do kwiatów. Najczęściej łodyga ma kolor zielony.

Amarylis w doniczce ozdobni wnętrze, taras lub balkon również swoimi przepięknymi liśćmi. Wychodząc bezpośrednio z cebuli, rosną one w rozetacg. Są długie (mogą dorastać do 50-60 cm), mieczowate i mają kolor głębokiej zieleni.

Sadzenie amarylisa. Wybór doniczki, zasady

Do sadzenia amarylisa potrzebna jest tylko doniczka i dobra, żyzna ziemia. Przy zakupie doniczki należy zwrócić uwagę na to, aby była ona wystarczająca duża – musi nie tylko pomieścić cebulę, ale również zapewniać niewielki zapas miejsca. Zaleca się więc, aby doniczka dla jednej cebuli miała średnicę od 15 do 20 cm, natomiast optymalna głębokość to 20-25 cm. Co więcej, donica powinna mieć otwory drenażowe na dnie, które będą odprowadzać wodę i zapobiegać gniciu korzeni. Warto również zastosować warstwę drenażową na przykład z perlitu. 

Sadząc cebulę, zagłębia się ją w ziemię tak głęboko, aby wystawała z niej jedna trzecia. Korzeni nie należy podwijać. Donicę z cebulą stawiamy na jasnym stanowisku – na przykład na parapecie – i obficie podlewamy. Wówczas amarylis szybko zaczyna rozwijać pęd. Kiedy wyrośnie już na szerokość dłoni, można roślinę regularnie podlewać. Jeśli cebula za wcześnie dostanie zbyt wiele wody, będzie rozwijać tylko liście zamiast kwiatostanu. Natomiast w czasie rozwoju łodygi należy zwracać uwagę na to, czy nie przechyla się w kierunku światła. Jeśli tak się dzieje, roślina wymaga odwracania doniczki, by pęd rósł prosto.

Jeżeli chcemy, aby amarylis w donicy zakwitł na Boże Narodzenie, to zaleca się, aby posadzić cebule w listopadzie. Przy odpowiedniej pielęgnacji – unikamy przede wszystkim przelewania i stosujemy drenaż w doniczce – już na początku grudnia powinny pojawić się pierwsze pąki. Warto wiedzieć, że duże kwiaty mogą pojawiać się nawet przez kilka tygodni.

Uwaga: W okresie kwitnienia należy unikać przestawiania doniczki, aby nie złamać łodygi.

Ciekawostka!

Kupowane przez nas w kwiaciarniach amarylisy właściwie nie powinny być tak nazywane. Owszem, należą do rodziny amarylkowatych, ale właściwie nie są odmianami amarylisa. Dlaczego? Powszechnie używana jest spolszczona nazwa, ale w stosunku do roślin z botanicznego rodzaju Hippeastrum, po polsku nazywanych zwartnicą.

Prawdziwy amarylis (poprawna nazwa botaniczna to Amaryllis bella-donna), noszący polską nazwę amarylis nadobny, otwiera swoje różowe, pachnące kwiaty późnym latem. Zamieszanie z nazwą powstało przed setki lat temu. „Łowcy roślin” ryzykowali wówczas życiem, byle zdobyć i dostarczyć do Europy egzotyczne kwiaty z Afryki, Ameryki Południowej i Azji, jako rośliny ozdobne albo doniczkowe. W tym gąszczu nowo sprowadzonych roślin mogli mylić się nawet botanicy. Jeszcze w XX wieku spierali się, którą roślinę miał na myśli Linneusz (nie sprecyzował tego dokładnie). W końcu nazwę przyznano rodzajowi roślin pochodzącemu z Afryki Południowej, natomiast zwartnica (Hippeastrum) pochodzi z Ameryki Południowej.

Amarylis w donicy na tarasie i balkonie

Amarylis w donicy często ustawiany jest na tarasie lub na balkonie. Pamiętajmy jednak o tym, że jest to roślina o pochodzeniu egzotycznym, której cykl życiowy różni się od rodzimych gatunków. Zakwita ona najczęściej w okresie Bożego Narodzenia, a sam okres kwitnienia może trwać aż do marca. To właśnie w okresie letnim uprawiamy amarylisy na zewnątrz. Najważniejsze jest jednak, aby w okresie spoczynku (mniej więcej od końca sierpnia) na czas ośmiu tygodni przenieść doniczkę w miejscu chłodniejszym – o temperaturze w przedziale 10-15 stopni Celsjusza.

Kolejną ważna kwestia dotyczy samego stanowiska. Powinno być nasłonecznione, ale równocześnie nie narażać na bezpośrednie i intensywne światło słoneczne przez cały dzień. Roślina będzie tolerować również półcień, jednak warto zdawać sobie sprawę z tego, że zbyt mała ilość światła skutkuje słabszym kwitnieniem. Co więcej, dość wysokie łodygi są podatne na złamania, dlatego też stanowisko powinno być osłonięte.

Po kwitnieniu należy przede wszystkim odciąć zwiędłe kwiaty i usunąć szypułkę kwiatową, a pęd uciąć w momencie, gdy pożółknie na wysokości ok. 5 cm nad cebulą.

Amarylis w doniczce – kiedy przesadzać? 

Przesadzanie po okresie spoczynku może wywołać kwitnienie, przy czym rozwój pierwszych pąków następuje w okresie od pięciu do ośmiu tygodni.

Przesadzając cebulę, powinniśmy pamiętać o jej natychmiastowym podlaniu, a także o regularnym nawadnianiu i nawożeniu. Ponownie podkreślimy, że należy unikać przede wszystkim przelewania i powstawania zastojów wody, ponieważ może to prowadzić do zgnilizny korzeniu. Po przesadzeniu ustawiamy doniczkę w temperaturze od 13 do 18 stopni Celsjusza.

Uprawa amarylisa w doniczce – problemy

Mimo że amarylis nie należy do grona roślin trudnych w uprawie, to mogą dotykać go pewne problemy wynikające zwłaszcza z naszych błędów pielęgnacyjnych, takich jak nadmierne nawożenie, zbyt obfite podlewanie i niewylewanie wody z tacy, wybór donicy bez otworów drenażowych lub niezastosowanie warstwy materiału drenażowego (np. perlit lub piasek gruboziarnisty). 

• Na infekcję grzybiczą wskazują czarne plamy występujące na cebulce. Co ważne, cebule opanowane przez grzyby nie powinny być dalej uprawiane.
• Cebula może również gnić na skutek nie tylko zainfekowania podłoża, ale również nadmiernego podlewania czy złego drenażu. Wówczas staje się ona miękka, ciemnieje, a na jej powierzchni możemy zauważyć ślady pleśni.
• Na liściach i kwiatach mogą pojawić się szare plamy. Wynikają one z nadmiernej wilgoci oraz ze słabej cyrkulacji powietrza.
• Żółte plamy na liściach wskazują na infekcje i mogą prowadzić do zniekształceń liści, a także do ogólnego zahamowania wzrostu.
• Amarylis może być atakowany przez szkodniki owadzie: mszyce, przędziorki, wełnowce. Atak szkodników skutkuje: zniekształceniami liści, żółknięciem i opadaniem liści, zahamowaniem wzrostu.

Pielęgnacja amarylisa w doniczce po przekwitnięciu

Tak jak wspominaliśmy, po kwitnieniu, czyli w stanie spoczynku, warto odciąć kwiatostan, aby amarylis nie tracił energii na wytwarzanie nasion. W okresie wzrostu, czyli od wiosny do lata, liście powinny otrzymywać dosyć wody i pożywienia, aby zgromadzić porcję energii w cebuli. Od sierpnia możemy podawać nieco mniej nawozu, a od września całkiem zaprzestać (nieprzestrzeganie tej zasady to jeden z najczęstszych błędów w uprawie roślin doniczkowych!). Wtedy ścina się też uschnięte liście. Następnie cebulka drzemie przez dwa miesiące w ciemnym, suchym i chłodnym pomieszczeniu, zanim wypuści nowe pędy.

Co zrobić, gdy liście amarylisa żółkną?

W momencie, gdy liście stają się żółte i zaczynają schnąć, to należy je jak najszybciej usunąć. Przede wszystkim będą one zabierać amarylisowi potrzebną energię, ale również mogą doprowadzić do rozwoju np. chorób grzybowych.

Amarylis w doniczce na parapecie – pielęgnacja przez cały rok

Poniżej przedstawiamy Wam krótkie podsumowanie pielęgnacji amarylisa w doniczce w poszczególnych miesiącach.

• Grudzień i styczeń: Temperatura powietrza od 16 do 20ºC. Stanowisko jasne, ale bez bezpośredniego nasłonecznienia. Podlewanie od dołu, do podstawki – cebula pozostaje sucha. Nadmiar wody należy wylewać za każdym razem z podstawki.
• Luty, marzec, kwiecień: Odciąć zwiędłe kwiaty, a liście pozostawić.
• Maj, czerwiec, lipiec: Doniczkę wystawić na zewnątrz w półcień. Raz w tygodniu lekko zasilać płynnym nawozem.
• Sierpień: Nie podlewać. Liście uschną i rozpocznie się faza odpoczynku.
• Wrzesień i październik: Odciąć stare liście. Doniczkę ustawić w piwnicy w temperaturze 15ºC. Nie podlewać.
• Listopad do grudnia: Na koniec listopada lub na początku grudnia należy przesadzić cebulę do nowej ziemi (zagłębić w ziemi do połowy). Pod koniec listopada lekko podlać. Doniczkę ustawić w jasnym i ciepłym miejscu. Kiedy pęd będzie miał 10 cm, podlewać lekko co tydzień.