Zbiory i suszenie lawendy – porady

Do najbardziej odpowiednich i ulubionych zastosowań kwiatów albo całych pędów lawendy należą:

• Woreczki (saszetki) zapachowe: łagodny zapach działa odprężająco na małe dzieci, w szafie nadaje zapach łąki i chroni przed molami.
• Pachnące bukiety: dekoracja mieszkań oraz tworzenie potpourri.
• Herbatka lawendowa: łagodne działanie wewnętrzne przeciwlękowe oraz uspakajające – lawenda wąskolistna zwana lawendą lekarską (Lavandula angustifolia).

Wprawdzie kwiaty są najbardziej wartościową częścią lawendy, ale również gałązki i liście zawierają cenne składniki, w tym substancje zapachowe i olejki eteryczne.

Lawendę można suszyć na dwa proste sposoby

1. Kto ma do dyspozycji dużo miejsca, może skorzystać z tej metody. Po zbiorze pojedyncze pędy trzeba powiązać gumową taśmą w pęczki i powiesić kwiatami do dołu. Guma zapewnia dobry uchwyt, ponieważ schnące łodygi kurczą się i mogłyby się wysunąć. Wieszając pęczki lawendy trzeba zwrócić uwagę na odstępy między nimi, aby zapewnić przepływ powietrza. Podczas suszenia nie należy dotykać rośliny. Rozłożony pod spodem papier umożliwi zebranie opadłych kwiatów. Miejsce do suszenia powinno być suche, przewiewne, ciepłe i zaciemnione.

2. Kto nie ma stodoły, obszernego strychu albo podobnego miejsca do suszenia, może pędy z kwiatami lawendy rozłożyć luźno na przykład na stole w ciemnym i przewiewnym miejscu.

Ważne jest, aby lawendy nie suszyć na słońcu. Na skutek promieniowania i temperatury część cennych olejków eterycznych i innych składników po prostu się ulotni.

Jak długo trwa suszenie lawendy?

Czy lawenda została już dobrze wysuszona można poznać po tym, że kwiatki dają się łatwo oderwać od łodygi. W bardzo dobrych warunkach proces suszenia trwa około tygodnia. Do dalszego użytku nadaje się tylko lawenda w pełni wysuszona. W przeciwnym razie bardzo szybko pojawi się pleśń, a wtedy bukiet można tylko wyrzucić na śmieci. Niektórzy wpadają na pomysł, aby lawendę suszyć łatwiej i prędzej w piekarniku albo na słońcu. Zdecydowanie odradza się stosowania podobnych metod. W temperaturze powyżej 40°C cenne składniki odparują. To samo dotyczy suszenia przyspieszonego. Tylko powolne i ostrożne suszenie służy zachowaniu lotnych składników. Różnica w jakości suszu jest wyraźnie zauważalna.

Suszenie lawendy - kiedy się zaczyna?

Wprawdzie właściwy przebieg procesu suszenia decyduje o jakości lawendy, ale równie ważna jest pora zbioru. Najlepiej jest zebrać lawendę na krótko przed całkowitym rozwinięciem kwiatów. Jest to ten moment, kiedy roślina wytwarza najwięcej olejków eterycznych w roku. Rozpoznaje się go po tym, że niektóre małe kwiatki są właśnie rozwinięte, a podczas gdy reszta pozostaje jeszcze zamknięta.

Wprawdzie właściwy przebieg procesu suszenia decyduje o jakości lawendy, ale równie ważna jest pora zbioru.

Z kolei najbardziej odpowiednią porą dnia do zbioru lawendy jest południe. Zawartość olejków jest wtedy najwyższa, a poranna rosa zdążyła już wyschnąć. Kwiaty nie mogą być po zbiorze wilgotne, ponieważ szybko zapleśnieją. Ze zbiorem lawendy nie należy zwlekać, aby przekwitłe kwiaty nie utraciły swoich wartościowych składników. Poza tym takie kwiaty szybciej opadną albo stracą kolor.

Przechowywanie suszonej lawendy

Bardzo dobrze przechowują się suszone kwiaty w ciemnych kartonowych pudłach. Wystawione na wpływ światła niepotrzebnie blakną i tracą piękny wygląd. W żadnym wypadku nie powinny to być pojemniki plastikowe ani metalowe. W nich mogą zachodzić reakcje chemiczne.

Suszenie różnych odmian lawendy

Sposób zbioru i suszenia jest taki sam dla wszystkich gatunków i odmian lawendy. Należy jednak pamiętać, że do różnych celów leczniczych nadają się różne gatunki roślin. Posiadają po wysuszeniu wyraźnie różne działanie, kolor i zapach. Krótko mówiąc, jeśli ktoś chce we własnym zakresie przygotowywać z własnej lawendy zapachowe saszetki, przyprawy albo herbatki, powinien najpierw sprawdzić, jaką odmianę wyhodował. Ogólnie biorąc, takie gatunki lawendy, jak wąskolistna, francuska, spika i wełniasta posiadają największe działanie lecznicze. Natomiast odmiany uprawowe lawendy, z ich szczególnymi kolorami, są szczególnie przydatne do celów dekoracyjnych.

Sprawdź: Jak rozmnażać lawendę w ogrodzie?