Porady

Odśnieżanie, podlewanie i ochrona ogrodu zimą

4 (1 opinia)

Zima stanowi okres spoczynku dla roślin. To także czas przerwy w pracach ogrodowych. Zimą nie można jednak zostawić ogrodu całkowicie bez opieki, zwłaszcza jeśli zależy nam na pięknym rozwoju roślin na wiosnę.

Niezbędne działania zimą to:

  • kontrola zabezpieczenia roślin przed mrozem,
  • usuwanie śniegu ze ścieżek i roślin,
  • podlewanie,
  • dokarmianie ptaków,
  • sprawdzanie stanu roślin i trawnika. 

Ochrona przed mrozem

Rośliny, które pozostają na zimę w gruncie, muszą być okryte i zaopatrzone przed mrozem. Rośliny okrywamy dopiero po wystąpieniu pierwszych przymrozków. Nie można ich okrywać wcześniej, aby ciepło pod przykryciem nie pobudziło roślin do wzrostu. Zabezpieczenia przed mrozem wymagają rośliny pochodzące z cieplejszych stref klimatycznych. Należą do nich głównie: hortensje, róże, lawenda, piwonie, ktemie, budleje, glicynie, powojniki i maliny. Okryć należy również młode drzewa oraz byliny. Części bylin wystające nad ziemię zasypuje się liśćmi, słomą lub gałązkami drzew iglastych. Można je również okryć gazetami, lecz trzeba je umocnić ziemią, aby nie przesuwały ich podmuchy wiatru.

Rośliny okrywamy dopiero po wystąpieniu pierwszych przymrozków. Nie należy ich okrywać wcześniej, ponieważ ciepło pod przykryciem mogłoby pobudzić je do wzrostu. 

Krzewy ozdobne zabezpiecza się przez kopczykowanie, czyli obsypanie ich nasady ziemią. Dodatkowo krzewy i drzewa owija się słomą, jutą lub agrowłókniną i obwiązuje sznurkiem. Ważne jest, aby roślin nie owijać folią, która nie przepuszcza powietrza i może wywołać choroby grzybicze. Dobrym materiałem do okrywania roślin jest agrowłóknina, którą można zakupić na metry albo w postaci worków różnych rozmiarów, które nakłada się na rośliny. Warto również rośliny osłonić od wiatru. W miejscu, gdzie wieje silny, mroźny wiatr warto ustawić ekrany ochronne, np. ze słomianych mat.

Rośliny doniczkowe należy wnieść do chłodnego i widnego pomieszczenia. W przeciwnym razie mogą nie przetrwać zimy
Rośliny doniczkowe należy wnieść do chłodnego i widnego pomieszczenia. W przeciwnym razie mogą nie przetrwać zimy

Rośliny w donicach

Rośliny w pojemnikach są najbardziej narażone na mróz i wysychanie z powodu małej ilości ziemi. Na zimę najlepiej wnieść donice do chłodnego i widnego pomieszczenia, np. piwnicy lub na klatkę schodową, i podlewać od czasu do czasu. Jeśli musimy zostawić je na zewnątrz, powinny być okryte przed mrozem.

Jeśli mamy taką możliwość, dobrze jest zakopać rośliny w ziemi wraz z doniczkami, a na wierzchu przykryć je matami słomianymi. Jeśli nie ma takiej możliwości, należy ustawić donicę na styropianie i owinąć ją (tylko donicę) folią, słomą lub pianką izolacyjną. Ziemię w donicy należy obsypać warstwą kory, słomy lub liści. Samą roślinę można okryć agrowłókniną. Dobrze jest zgrupować wszystkie donice razem.

Podlewanie zimą

Mimo opadów śniegu zimą rośliny w ogrodzie mogą usychać z powodu odwodnienia. Jest to dla nich groźniejsze niż niska temperatura. Dzieje się tak dlatego, że rośliny nie mogą pobierać wody z zamarzniętej gleby. Ponadto zimą w powietrzu jest mało wilgoci. Najbardziej dotyka to rośliny o płytkim systemie korzeniowym i młode rośliny, które nie zdążyły się dobrze ukorzenić.

Brak wody zimą jest większym zagrożeniem dla roślin niż niska temperatura. Dzieje się tak, ponieważ rośliny nie mogą pobierać wody z zamarzniętej gleby. Ponadto zimą w powietrzu jest mało wilgoci. 

Na wysychanie zimą szczególnie są narażone krzewy liściaste jak różanecznik, mahonia i bukszpan oraz iglaste (jałowiec, jodła, sosna i cyprysik). Gdy rośliny zrzucą już większość liści, najczęściej na przełomie października i listopada, należy wykonać przedzimowe obfite podlanie. Ważne jest, aby zdążyć przed pierwszymi przymrozkami. Ściółkowanie, np. liśćmi, igłami sosnowymi lub przekompostowaną korą, dodatkowo zatrzymuje wilgoć w glebie i ogranicza zamarzanie. Należy bacznie obserwować rośliny, szczególnie zimozielone i iglaste, które tracą wodę przez parowanie liści. Jeśli zauważymy, że wyglądają niezdrowo, a ich liście są pozwijane, należy je obficie podlać. Robimy to tylko w okresie odwilży, zanim ziemia znów zamarznie. Okresy odwilży i ocieplenia wykorzystujemy na podlanie roślin, które zimują na zewnątrz, szczególnie w donicach lub pojemnikach. W miejscach południowych, gdzie w ciągu dnia operuje słońce, rośliny warto osłonić włókniną lub siatką cieniującą. Można też rozłożyć stroisz iglasty. Dzięki temu rośliny osłonimy przed wysychaniem.

Ścieżki ogrodowe najlepiej odśnieżać bez użycia chemii czy soli, a następnie posypać piaskiem
Ścieżki ogrodowe najlepiej odśnieżać bez użycia chemii czy soli, a następnie posypać piaskiem

Odśnieżanie

Ścieżki ogrodowe najlepiej odśnieżyć szuflą lub miotłą. Nie wolno stosować w tym celu soli lub środków chemicznych, które dostałyby się później do gleby wraz z topniejącym śniegiem. Zasolenie niszczy strukturę gleby, utrudnia wzrost roślin i może doprowadzić do ich uschnięcia. Sól tworzy tak zwaną suszę fizjologiczną. Oznacza to, że w zasolonej glebie rośliny nie mogą pobierać wody. Sól dostaje się do wód gruntowych i zatruwa środowisko.

Ścieżki ogrodowe, chodniki i podjazdy najlepiej posypać piaskiem. Ścieżek ogrodowych nie powinno się odśnieżać ostrymi narzędziami ani skuwać z nich lodu, gdyż możemy porysować ich nawierzchnię. Ważne jest, aby w czasie odśnieżania ogrodu nie przerzucać śniegu na trawnik ani na grządki, lecz pod drzewa i krzewy. Pod grubą warstwą śniegu trawa zmarnieje wskutek braku powietrza. Zaś nadmiar wody z topniejącego śniegu spowoduje gnicie korzeni. Należy również regularnie otrząsać śnieg zalegający na gałęziach drzew, gdyż jego ciężar może doprowadzić do uszkodzeń lub złamać gałęzie. Nie usuwamy śniegu spod drzew i krzewów, gdyż chroni on glebę przed zimnem.

Ścieżek ogrodowych nie powinno się odśnieżać ostrymi narzędziami ani skuwać z nich lodu. Ważne jest także, aby w czasie odśnieżania nie przerzucać śniegu na trawnik ani na grządki, lecz pod drzewa i krzewy. Trawa pozostawiona pod grubą warstwą śniegu zmarnieje.

Trawnik zimą

Niewielka warstwa śniegu na trawniku chroni przed mrozem. Jednak gruba warstwa nie dopuszcza powietrza i może spowodować jego zamieranie. Bardzo niebezpieczna jest warstwa lodu, która tworzy się gdy chwyci mróz po odwilży. Lód tworzy się również w mroźne noce po słonecznych dniach. Bez dostępu powietrza pod lodem trawa jest narażona na pleśń śniegową. Dlatego warstwę lodu należy rozbijać. Jeśli po odwilży woda stoi na trawniku, należy go nakłuć w wielu miejscach, aby woda spłynęła do głębszych warstw ziemi. Należy też unikać chodzenia po ośnieżonym trawniku i wydeptywania ścieżek, gdyż w tych miejscach trawa nie przetrwa i wiosną konieczna będzie regeneracja trawnika.

Kontrola stanu roślin

Przez całą zimę warto sprawdzać stan roślin. Sprawdzajmy, czy zabezpieczenia przed mrozem nie przesunęły się lub nie zostały rozrzucone przez wiatr lub zwierzęta. Sprawdzajmy również stan cebul przechowywanych w piwnicy i wyrzucajmy nadpsute.

Jeśli postanowiliśmy dokarmiać ptaki, trzeba to robić regularnie i zawsze w tym samym miejscu
Jeśli postanowiliśmy dokarmiać ptaki, trzeba to robić regularnie i zawsze w tym samym miejscu

Dokarmianie ptaków

Pomóżmy ptakom przetrwać zimę. Dokarmiajmy je regularnie. Bardzo istotne jest zapoznanie się z zasadami karmienia ptaków, aby im nie zaszkodzić. Jeśli postanowiliśmy dokarmiać ptaki, trzeba to robić regularnie i zawsze w tym samym miejscu, gdyż ptaki przyzwyczajają się do konkretnej lokalizacji i czekają. Najlepiej przygotować odpowiedni, zadaszony karmnik na podwyższeniu. Karmnik należy systematycznie czyścić z resztek i odchodów. Ptakom podajemy nasiona, zboża, kasze, ryż, płatki zbożowe, owoce suszone i świeże oraz smalec, słoninę i niewielkie ilości mięsa. Produkty te nie mogą być solone ani słodzone. Ponadto nie wolno dawać ptakom produktów zepsutych, spleśniałych. Świeże pieczywo jest dla nich szkodliwe. Sporadycznie możemy dać niewielkie ilości pieczywa wysuszonego i rozdrobnionego.

Kalendarz prac ogrodowych zimą

W grudniu rośliny można jeszcze okryć przed mrozem. Pod koniec grudnia zaczyna się bielenie drzew owocowych, aby zapobiec pękaniu kory pod wpływem zimna. 

Styczeń jest okresem bielenia drzew owocowych. W słoneczne dni kora drzew rozgrzewa się, zaś w nocy schładza. Powoduje to podłużne pękanie kory. Bielenie pni wapnem zapobiega nagrzewaniu się kory i jej pękaniu.

Luty jest miesiącem, kiedy przyroda zaczyna przygotowywać się do wiosny. Pod koniec lutego sprawdzamy więc stan drzew i krzewów, wykonujemy cięcia pielęgnacyjne. Wycinamy połamane, uschnięte lub dotknięte chorobami gałązki. Przycinamy żywopłoty i przerzedzamy agrest i porzeczki. W lutym zaczynamy już rozmnażać rośliny. Korzystając z pojemników i inspektów, możemy wysiać jednoroczne rośliny o długim okresie wegetacji (np. lobelie, petunie czy werbeny). Zaczynamy przygotowywać sadzonki np. pelargonii. Pod koniec lutego pod folią lub szkłem wysiewamy marchew, por i rzodkiew.

4 (1 opinia)