Kontrowersje wokół stewii. Czy jest szkodliwa? [WIDEO]

Jako pierwsi stewię zaczęli stosować Indianie z plemienia Guaranów – tych samych, którzy znali od dawna coraz popularniejszą herbatę „yerba mate”. To właśnie stewią słodzili tą gorzką herbatę, wierząc w lecznicze właściwości tej rośliny.

Stewia jako słodzik nie jest do końca… stewią

Stewia liczy około 150 odmian, z których większość nie jest słodka. Stewia stosowana do słodzenia, zamiast cukru, to odmiana Stevia rebaudiana Bertoni. W sprzedaży w Polsce i Europie wykorzystuje się jako słodzik nie całą roślinę, ale tylko grupę jej składników, czyli glikozydów stewiolowych. To substancje pozyskiwane z rośliny, a następnie oczyszczane. A w samej stewii jest ponad 100 substancji o rozmaitych właściwościach i tylko niektóre z nich są wprowadzone do przemysłu w krajach Unii Europejskiej.

Jakie są zalety stewii?

Glikozydy stewiolowe są kilkaset słodsze od cukru. Mają stałe pH, zero kalorii i są bezpieczne dla osób cierpiących na cukrzycę. Według badan naukowych stewia stymuluje produkcję insuliny, obniża poziom glukozy we krwi oraz zwiększa jej tolerancję przez organizm.

Stewia nie wywołuje kamienia nazębnego czy próchnicy. Naukowcy twierdzą również, że może pozytywnie wpływać na ciśnienie krwi. Nie dowiedziono ponadto, aby stewia mogła być alergenem w przeciwieństwie do innych naturalnych słodzików (np. miodu).

Stewia na boreliozę?

Jak się okazuje, stewia może także zabijać bakterie powodujące boreliozę. Takie wnioski opublikował zespół naukowców pod kierunkiem prof. Evy Sapi z Department of Biology and Environmental Science, University of New Haven. Warto dodać, że takiego działania stewia nie wykaże, jeśli jest stosowana w postaci proszku, tylko w formie płynnej lub ekstraktu z liści. Jak twierdzi prof. Sapi, wyciąg z liści rośliny wykazał nawet lepsze wyniki w walce z bakteriami niż specjalne leki stosowane w leczeniu boreliozy.

Status prawny stewii na świecie

Zawarte w stewii glikozydy stewiolowe dopuszczono do stosowania na terenie Unii Europejskiej od 2011 roku. Od lat jednak stosuje się je w Japonii, ze względu na podejrzenia co do innych słodzików o wywoływanie raka (cyklaminian sodu i sacharyna). Dlatego naturalne stewiole od wielu lat są już stosowane na szeroką skalę w Japonii, nie tylko jako dodatek do herbaty, ale także jako składnik żywności.

Jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, stewia na początku lat 90. była zabroniona w sprzedaży (wyjątkiem była sprzedaż jako suplement diety). Dopiero w 2008 roku zaakceptowano do obrotu kilka glikozydów stewiolowych, również jako dodatki do żywności.

Skąd kontrowersje na temat właściwości stewii?

Problem związany z rzekomą szkodliwością stewii pojawił się w 1991 roku, gdy do Amerykańskiej Agencji Żywności i Leków (FDA) wpłynęła skarga, że stewia może być szkodliwa. Ograniczono wtedy import rośliny i uznano za niebezpieczną. Niestety na jaw nie podano żadnych szczegółowych informacji, dlaczego stewia jest niebezpieczna. Nie określono powodu – być może takie działanie miało podłoże bardziej biznesowe (stewia jest dobrym konkurentem dla sztucznych słodzików), co sugerowały wówczas niektóre media.

Jak się jednak okazuje, w testach na szczurach wykazano działanie mutagenne stewii. W innych testach natomiast (wykonywanych w tych samych badaniach) nie wykryto związku między mutacjami, a spożyciem substancji zawartych w stewii. Kolejne badania również obaliły szkodliwość składników tej rośliny.

Podsumowując, według obecnego stanu wiedzy, ani stewiol, ani rebaudiozyd, które są podstawowymi składnikami pozyskiwanymi ze stewii do przemysłu, nie są mutagenne. Tezę tę potwierdzono kolejnymi badaniami w 2010 roku.

Stewia jako słodzik – tabletki, sok, fluid czy suszone liście?

Stewię można spotkać na rynku w postaci tabletek, suszonych liści, jako sok lub fluidu. Najbardziej zasobne w witaminy i składniki mineralne będą oczywiście świeże liście rośliny, dlatego zamiast kupować gotowy produkt, warto uprawiać stewię w doniczce w domu. Jest ona rośliną jednoroczną lub wieloletnią. Pamiętajmy, że stewia w przetworzonej postaci nie jest tanim produktem, więc samodzielna uprawa to spore oszczędności w domowym budżecie.

Stewia - modna, ale czy zdrowa? Wypowiedź eksperta [WIDEO]

Źródło filmu - Kanał Youtube Ewa Gonia

Bibliografia

• S. K. Goyal, Stevia (Stevia rebaudiana) a bio-sweetener: a review, 2010.
• C. Ulbricht, R. Isaac ea., An evidence-based systematic review of stevia by the Natural Standard Research Collaboration, 2010, źródło: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20370653
• J. Hawke, The Bittersweet Story of the Stevia Herb, 2010, źródło: http://www.whale.to/b/hawke.html
• Badania pod kierownictwem prof. Evy Sapi z Department of Biology and Environmental Science, University of New Haven [w:] http://www.nhregister.com/health/20170701/university-of-new-haven-professor-studying-whether-stevia-can-kill-lyme-disease-bacteria