Hortensja bukietowa czy ogrodowa?

W ogrodach nie uprawia się jednak typowych, dziko rosnących form hortensji, ale przeróżne, wyhodowane sztucznie odmiany i mieszańce. Wspaniałe wiechy kwiatowe hortensji bukietowej i ogromne, barwne baldachogrona hortensji ogrodowej, nie ułatwiają odpowiedzi na pytanie, którą wybrać: bukietową, czy ogrodową?

Zalety hortensji ogrodowej

Hortensja ogrodowa posiada tę przyjemną właściwość, że najchętniej rośnie na stanowisku półcienistym. To doskonale rozszerza możliwość urządzenia ogrodu z kwitnącymi roślinami. W ten sposób dosyć smętne na ogół powierzchnie pod drzewami mogą dzięki hortensjom stać się bardzo atrakcyjne. Hortensje ogrodowe chętnie stoją pod rozłożystymi koronami drzew. Znajdują tam ochronę przed mocnym promieniowaniem słońca. Gałęzie drzew łagodzą też uderzenia strug ulewnego deszczu, przez co kwiaty nie zostają uszkodzone.

Hortensja ogrodowa posiada tę przyjemną właściwość, że najchętniej rośnie na stanowisku półcienistym. 

Zalety hortensji bukietowej

Niektóre odmiany hortensji bukietowej, jak np. hortensja limelight, rosną chętnie w miejscach nasłonecznionych. Dzięki temu miłośnicy hortensji, którzy nie mogą się zdecydować na jeden gatunek, mogą uprawiać oba, wykorzystując przestrzeń zarówno odkrytą, jak i pod drzewami.

Piękne kompozycje kwiatowe tworzy hortensja bukietowa z bambusem, wysokimi trawami, funkią, paprociami, chińskim zawilcem. Wnosi do ogrodu barwny akcent, a jej zdolność zmiany barwy kwiatów podczas kwitnienia tworzy fantastyczną grę kolorów.

Hortensja w aranżacji ogrodu

Inne możliwości aranżacji ogrodu daje hortensja ogrodowa. Niezbyt wysokie krzewy (do 1,5 m) z dużymi, ciemnozielonymi liśćmi, pokrywają się pod koniec lata wielkimi kulami kwiatów. Ale bywają też zupełnie inne typy – kwiatostany płaskie albo tworzące grona. Hortensja ogrodowa kwitnie w najróżniejszych kolorach. Od odcieni pastelowych do promiennej bieli, od patetycznej czerwieni do różu, błękitu i fioletu.

Ten gatunek hortensji potrafi sprawić niespodziankę. Posadzona w ogrodzie błękitna hortensja ogrodowa, po kilku latach zakwita na różowo. Przyczyną tego zjawiska jest obecność w kwiatach barwnika zwanego delfinidyną. W zależności od kwasowości gleby może on przyjmować różne kolory: niebieski na glebie kwaśnej i czerwony na glebie wapiennej. Poprzez specjalne nawożenie można kwitnącą na różowo hortensję ogrodową ponownie zabarwić na niebiesko.

Posadzona w ogrodzie błękitna hortensja ogrodowa, po kilku latach zakwita na różowo.

Hortensje ogrodowe odznaczają się umiarkowaną odpornością na mróz. Oznacza to, że w niektórych regionach o łagodniejszym klimacie, na Pomorzu i na zachodzie Polski, mogą zimować w gruncie. Trzeba tylko zabezpieczyć ich korzenie warstwą ściółki z kory i torfu, a cały krzew owinąć włókniną lub słomianą matą. Osłon nie należy zbyt szybko zdejmować, pamiętając o możliwych wiosennych przymrozkach.

Mieszkając w mniej przyjaznych klimatycznie okolicach, należy się zastanowić nad uprawą hortensji ogrodowej w donicach. Wygodniej jest przezimować ją w domu, zamiast martwić się, czy zastosowana izolacja krzewów na pewno wystarczy. Jest jeszcze inna możliwość: zamiast hortensji ogrodowej można posadzić hortensje bukietowe. Szczególnie odporne na mróz odmiany hortensji bukietowej znoszą mrozy nawet -30ºC.

Przeczytaj: Hortensja pnąca w donicy na balkon – odmiany, uprawa

Hortensja bukietowa a ogrodowa - różnice w przycinaniu

Kolejną cechą, która różni hortensję bukietową od ogrodowej jest sposób przycinania pędów. Hortensja bukietowa wykształca kwiatostany na pędach tegorocznych, zaś hortensja ogrodowa - na zeszłorocznych. Z tego też powodu odmiany pierwszego gatunku hortensji można silnie skracać, zapewniając bujne kwitnienie rośliny. Natomiast tak potraktowana hortensja ogrodowa nie rozwinęłaby żadnego baldachu. Jeśli jednak, na przykład ze względu na wielkość krzewu, zachodzi potrzeba skrócenia pędów, należy robić to „na raty”. Jednego roku trzeba ściąć co drugi pęd, a w następnym roku pozostałe.

Hortensja bukietowa wykształca kwiatostany na pędach tegorocznych, zaś hortensja ogrodowa - na zeszłorocznych.

Przycinanie hortensji bukietowej

Odmiany hortensji bukietowej (Hydrangea paniculata) podlegają całkiem innym regułom przycinania niż hortensje ogrodowe albo krzewiaste. Aby więc po zabiegu przycinania nie spotkać się z przykrą niespodzianką, dobrze jest znać pewne podstawowe zasady.

Hortensje bukietowe oczarowują nas latem swoimi efektownymi stożkowymi kwiatostanami. Do chętnie uprawianych odmian należy Hydrangea paniculata ‘Grandiflora’, rozwijająca od lipca do sierpnia swoje ogromne białe wiechy. Nikt nie ma wątpliwości: aby krzewy ozdobne pięknie kwitły, trzeba je regularnie przycinać. Jeśli jednak sięgnie się po nożyce w nieodpowiedni sposób, skutki mogą przykre. Unikając błędów, można stać się przyjacielem swoich hortensji na długie lata. 

Zbyt późne przycinanie hortensji bukietowej

Z cięciem hortensji bukietowej nie należy czekać zbyt długo. Jeśli przytnie się krzew dopiero pod koniec marca albo w kwietniu, okres kwitnienia przesunie się daleko pod koniec lata. W porównaniu z hortensjami ogrodowymi hortensje bukietowe lepiej znoszą niskie temperatury. Wczesne cięcie na początku lutego nie stanowi dla nich problemu. Na stanowiskach osłoniętych można za nożyce chwytać nawet późną jesienią. W każdym razie do końca lutego, najpóźniej do początku marca, hortensje bukietowe powinny być przycięte. 

Hortensje ogrodowe chętnie stoją pod rozłożystymi koronami drzew.

Zbyt słabe cięcie hortensji bukietowej

Dla hortensji krzewiastej albo ogrodowej mocne cięcie na wiosnę miałoby fatalny skutek. One zawiązują pąki kwiatowe na ubiegłorocznych pędach akurat wiosną. Jeśli przytnie się je za mocno, kolejnego kwitnienia nie będzie. Natomiast hortensje drzewiaste i bukietowe mają inne zwyczaje: tworzą swoje pąki kwiatowe dopiero w roku kwitnienia na nowych pędach. Stare pędy kwiatowe z poprzedniego sezony można więc skracać możliwie mocno. To jest też koniecznie zalecane:

Jeśli rocznie przycina się pędy zaledwie 10-20 cm, hortensja bukietowa zaczyna z czasem dziczeć. Poza tym po słabym cięciu nie powstają mocne odrosty i przede wszystkim nie rozwijają się duże kwiatostany. Nożyce należy więc przykładać ponad paroma oczkami na pędzie i pozwalać rozwijać się tylko nielicznym pąkom. Roślina będzie się rozwijać mocno, powstaną nowe długie pędy z dużymi wiechami kwiatów.   

Przycięcie wszystkich pędów hortensji bukietowej tuż nad ziemią

A może by tak ściąć wszystko raz, ale radykalnie? To też nie jest dobry pomysł, ponieważ przez to zatraci się naturalna forma wzrostu hortensji bukietowej. Aby zachować typowy pokrój krzewu, należy pozostawić w centrum kilka dłuższych pędów z trzema-czterema parami paczków, a skrócić zewnętrzne pędy do jednego-dwóch oczek. Ponieważ z każdego starego pędu powstaną dwa nowe, krzew stanie się z czasem coraz bardziej gęsty. Ważne jest też cięcie prześwietlające hortensji: słabe albo gęsto ulokowane kwiatostany trzeba przy tym całkowicie usunąć. 

Przycinanie hortensji ogrodowej

Odmiany hortensji ogrodowej (Hydrangea macrophylla) należą do najbardziej lubianych krzewów kwiatowych na półzacienionych rabatach. Ich ogromne kwiatostany w odcieniach różu, błękitu, fioletu i bieli wnoszą kolory do ciemniejszych zakątków ogrodu. Dorastają do 2-3 metrów wysokości i z reguły nie wymagają specjalnej pielęgnacji z wyjątkiem corocznego przycinania. I tutaj potrzebna jest szczególna ostrożność. Jeśli cięcie zostanie źle wykonane, o wspaniałych kwiatach hortensji można zapomnieć.

Dla hortensji krzewiastej albo ogrodowej mocne cięcie na wiosnę miałoby fatalny skutek.

Hortensja ogrodowa zawiązuje swoje pąki kwiatowe na wiosną. Dlatego Hydrangea macrophylla powinna być przycinana dopiero wiosną. W marcu ścina się wszystkie przekwitłe kwiatostany nad następną nienaruszoną parą pąków. Dodatkowo usuwa się przemarznięte i suche pędy, i przerzedza krzew. Co kilka lat można jedną trzecią pędów przyciąć nieco krócej, aby hortensja rosła pięknie rozkrzewiona.  

Wspólną cechą obu hortensji jest duże zapotrzebowanie na wodę. Nie bez powodu ich botaniczna nazwa „Hydrangea” znaczy po polsku „naczynie na wodę”.