Heliotrop peruwiański – jak pielęgnować ten cudownie pachnący kwiat?

Jak wygląda heliotrop peruwiański?

Gęsty wzrost i ciemnofioletowe kwiaty roztaczające mocny i przyjemny zapach wanilii sprawiły, że roślina stała się ulubionym, łatwym w uprawie kwiatem doniczkowym na słoneczne tarasy i balkony. Wyhodowano też odmiany o kwiatach niebieskich, purpurowych, a nawet białych. Heliotrop chętnie bywa ustawiany w pobliżu miejsc odpoczynku, aby móc cieszyć się wspaniałym aromatem jego kwiatów. Rzadziej spotyka się te pachnące kwiaty na ogrodowych rabatach. Uprawa doniczkowa jest łatwiejsza, jako że heliotrop nie jest zimoodporny. Chociaż w swojej ojczyźnie może rosnąć i kwitnąć przez wiele lat, w naszych warunkach jest traktowany jako roślina jednoroczna.

Pachnący heliotrop wykazuje zwarty, wyprostowany pokrój i osiąga wysokość 20 do 60 cm. Rośnie krzaczasto i gęsto się rozgałęzia. Przy odrobinie cierpliwości można wyprowadzić roślinę w formie drzewka. Liście są owalne, zaostrzone z pomarszczoną górną powierzchnią. Liście tworzą gęstą okrywę w ciemnozielonym kolorze.

Kwiaty roztaczają miły, słodki zapach wanilii, który najbardziej intensywny staje się w godzinach wieczornych. Drobne pojedyncze kwiatki są zebrane w duże kwiatostany. Okres kwitnienia jest bardzo długi i trwa od maja do września.

Ponieważ roślina posiada zdolność kierowania swoich liści zawsze w kierunku słońca, stąd też i nazwa rodzajowa wywodząca się od greckich słów helios = „słońce” i trépein = „obracać”.

Stanowisko i podłoże heliotropu 

Heliotrop lubi słonce i potrzebuje ciepłego i osłoniętego od wiatru miejsca na balkonie albo tarasie. W półcieniu rośnie wprawdzie, ale nie rozwija się tak wspaniale jak w słońcu.

Pachnący heliotrop wykazuje zwarty, wyprostowany pokrój i osiąga wysokość 20 do 60 cm.

Jako substrat nadaje się świeża, pulchna i dobrze przepuszczalna ziemia. Powinna być też odpowiednio żyzna.

Podlewanie, nawożenie i przycinanie heliotropu

Należy oszczędzać roślinie dłuższych okresów suszy – reaguje na nie zwieszaniem liści. Zastoje wody również jej nie służą i bardzo źle znosi nadmiar wilgoci. Najlepsze są regularne dawki wody w umiarkowanej ilości.

Ze względu na długie i obfite kwitnienie zaleca się podawanie dawki nawozu raz w miesiącu. Odpowiedni jest nawóz płynny do doniczkowych roślin kwiatowych.

Ten zabieg nie jest w przypadku heliotropu peruwiańskiego konieczny. Jeżeli młode rośliny zostaną przed posadzeniem pozbawione wierzchołka, spowoduje to ich bardziej krzaczasty wzrost. Aby pobudzić powstawanie nowych kwiatostanów, należy usuwać nożycami zwiędłe i przekwitłe kwiaty.

Zimowanie heliotropu

Heliotrop można przezimować do następnego sezonu wegetacyjnego, ale w każdym przypadku musi to być miejsce nieprzemarzające. Szczególnie nadaje się do tego celu jasne pomieszczenie o temperaturze od 5 do 10°C. W okresie spoczynku podlewanie należy ograniczyć, a nawożenie całkowicie wstrzymać. Prowadzone w formie drzewka na pniu heliotropy lubią zimą również jasne, ale nieco cieplejsze miejsca. Odpowiada im 12 do 15°C.

Jak rozmnażać heliotrop?

Ten pachnący pięknie kwiat daje się rozmnażać przez wysiew nasion wczesną wiosną (luty/marzec). Temperatura sprzyjająca kiełkowaniu, to ok. 20°C. Czy to na rabacie, czy w pojemniku, z sadzeniem na otwartej przestrzeni trzeba poczekać do połowy maja. Sadzonki pędowe mogą być natomiast przygotowane jesienią albo wiosną. Po kilku tygodniach od umieszczenia sadzonek w ziemi tworzą one mocne korzenie i zaczynają rozwijać pędy.

Zagrażające choroby i szkodniki

Specyficznych dla gatunku chorób w przypadku heliotropu nie obserwuje się; z powodu błędów w pielęgnacji albo nieodpowiedniego stanowiska mogą okazyjnie pojawiać się zaburzenia wzrostu i kwitnienia. Do najczęstszych szkodników można zaliczyć mszyce i mączliki, które pojawiają się przeważnie na zimujących roślinach.

Odmiany heliotropu peruwiańskiego

Ogrodnicy dawno już odkryli dekoracyjne zalety heliotropu peruwiańskiego i dzisiaj, obok botanicznego gatunku, dostępne są liczne odmiany hodowlane. Podczas gdy dziko rosnący heliotrop kwitnie w kolorze lawendowoniebieskim do liliowego, kultywary mogą mieć kwiaty w innych kolorach. Oto kolka przykładów:

• ‘Marine’: Heliotrop o kompaktowym pokroju i błękitnych kwiatach. Idealna odmiana doniczkowa. Dorasta do wysokości 30-40 cm.
• ‘Alba’: Majestatyczna odmiana o białych kwiatach. W czasach wiktoriańskich była ceniona jako ‘The Queen’. Wysokość wzrostu 80-100 cm.
• ‘Vanillezauber’: Piękna odmiana o fioletowych kwiatach. Roztacza intensywny zapach wanilii. Dorasta tylko do 30-40 cm.
• ‘Schloss Ahrensburg’: wspaniale rozgałęziony krzew ozdobny z niebieskimi, pachnącymi kwiatami. Osiąga wysokość 30-40 cm.
• ‘Sally Reath’: Czarujące źródło aromatu na letni balkon z ciemnopurpurowymi kwiatami. Wysokość rośliny 80-100 cm.
• ‘Iowa’: Oryginalna odmiana o ametystowo zabarwionych kwiatostanach i słodkim zapachu wanilii. Dorasta do 60-80 cm.
• ‘Aurea’: Odmiana o pięknych złotożółtych liściach.
• ‘Lord Robert’: Zachwyca ciemnym, fioletowozielonym kolorem liści.
• ‘Gruppenkönigin’: Szczególnie okazałe kwiatostany w kolorze ciemnego fioletu.
• ‘Madam Poschinger’: Kwitnie w kolorze błękitnym, dorasta do 50-60 cm.

Zastosowanie heliotropu

Piękne, przestrzenne kwiatostany heliotropu i jego pomarszczone lekko liście stanowią dekorację rabaty i balkonu. Nasycona barwa fioletowych odmian wyraźnie podkreśla wrażenie objętości, tworząc iluzję głębi w kwiatowych kompozycjach. Dostępne są odmiany heliotropu o kwiatach purpurowych, białych i bzowych, co pozwala na tworzenie barwnych połączeń.

Czy heliotrop jest trujący?

Pielęgnując w domowych warunkach heliotrop peruwiański trzeba pamiętać o małych dzieciach i domowych zwierzętach: wszystkie części rośliny są silnie trujące!

Heliotrop peruwiański jest częstym i mile widzianym gościem na wielu balkonach, tarasach i rabach. O popularności tej rośliny zdecydowała nie tylko uroda kwiatostanów, ale również bardzo miły zapach. Mimo swojej atrakcyjności, heliotrop jest silnie trujący. Spożycie jakiejkolwiek części rośliny zawierającej szkodliwe alkaloidy, prowadzi do długotrwałego uszkodzenia komórek wątroby. Hodując heliotrop w mieszkaniu z małymi dziećmi, trzeba zachować szczególną ostrożność.

ZOBACZ RÓWNIEŻ>> Trujące rośliny doniczkowe? Uważaj, jeśli masz je w domu!