Estragon w ogrodzie – zastosowanie, właściwości

Do naszej części Europy dotarł estragon prawdopodobnie w początkach XVII wieku i jako przyprawa szybko zasłynął w wykwintnej kuchni. Nawet król Ludwik XIV był wielkim fanem estragonu. Polecił swoim ogrodnikom, aby uprawiali roślinę w królewskich ogrodach. Od tamtych czasów zioło cieszy się szczególnie we Francji ogromną popularnością i nadaje francuskiej kuchni swój ekstrawagancji nastrój.

Zbiór estragonu

Uprawiany w ogrodzie estragon jest byliną dorastającą do 120 cm wysokości, a szczególnie korzystnych warunkach może osiągać nawet 200 cm. Aby dobrze rosnąć, potrzebuje dużo słońca i ciepła przy wysokiej wilgotności podłoża. Jego kwiaty są raczej niepozorne i zebrane w kuliste koszyczki siedzą na końcach pędów. Okres kwitnienia przypada na maj i czerwiec, i w tym czasie rozwija się też największy aromat rośliny. Jeśli roślina ma być używana jako przyprawa, należy ją ścinać tuż przed kwitnieniem. Rośliny zebrane w bukiet wiesza się na kilka dni do wysuszenia. Suche liści można bez problemu oddzielać od łodygi. Zioło należy przechowywać w szczelnym słoju, aby nie straciło swojego aromatu. W naszych szerokościach geograficznych często nie należy spodziewać się kwiatów estragonu. Do użytku zbiera się zasadniczo tylko liście, a nie kwiaty i łodygi.

Uprawiany w ogrodzie estragon jest byliną dorastającą do 120 cm wysokości

Inną metodą przechowywania estragonu, który jak każde zioło ma swój optymalny okres zbioru, jest mrożenie. Aromat mrożonego estragonu słabnie jednak z czasem i dlatego nie powinien być w tym stanie zbyt długo przechowywany – maksymalnie do następnej wiosny. Do mrożenia trzeba zbierać zioła tuż przed okresem kwitnienia, kiedy zawartość olejków eterycznych jest największa. Świeże pędy najlepiej ścinać w słoneczny, ciepły dzień, późnym przedpołudniem lub zaraz po południu, kiedy koncentracja aromatu jest najwyższa. Trzeba zwracać uwagę, aby liście były bez uszkodzeń i zmian chorobowych. Do mrożenia, podobnie jak do suszenia, najlepiej użyć liści bez łodyg. Zastosowanie mrożonego estragonu jest praktycznie takie samo jak świeżego. Przygotowując jakąś potrawę, nie trzeba wcześniej ziół rozmrażać. Ze względów praktycznych dobrze jest mrozić estragon w porcjach różnej wielkości; łatwo wtedy dodać odpowiednią ilość przyprawy bez dzielenia mrożonki.

Estragon w kuchni

Od lat estragon należy do popularnych przypraw i jest składnikiem wielu potraw. Występuje w różnych odmianach. Estragon rosyjski, traktowany jako forma pierwotna rośliny, jest w smaku nieco słabszy niż odmiana francuska i niemiecka. Wynika to z mniejszej zawartości olejków eterycznych, które nadają roślinie charakterystyczny smak estragonu. Estragon niemiecki jest uważany za pośredni między rosyjskim i francuskim pod względem aromatu i smaku. Ogólnie można określić aromat względnie smak estragonu jako słodkawy z delikatną nutą anyżu.

Liście estragony pasują doskonale do mięsa (między innymi jagnięciny i drobiu), potraw z jaj i sera oraz ryb. W niektórych książkach kucharskich zaleca się stosować estragon zawsze w czystej postaci, bez innych ziół. Inni znawcy uważają natomiast, że interesującym uzupełnieniem dla estragonu może być trybula albo lubczyk.

Bylica estragon znana jest też w medycynie ludowej, chociaż rzadko używana.

Estragon może być gotowany z potrawą. Aromat nie znika podczas gotowania, a przeciwnie, staje się nawet bardziej intensywny. Estragon jest podstawowym składnikiem sosu bearneńskiego (fr. sauce béarnaise). Ten sos składa się głównie z żółtek i masła i jest doprawiany przede wszystkim takimi ziołami jak estragon i trybula.

Kolejnym delikatesem jest musztarda estragonowa znana jako musztarda dijon (według receptury opracowanej we francuskim mieście Dijon). Ta musztarda zawierająca w swoim składzie miód i ocet doskonale pasuje do grillowanego mięsa, warzyw i ryb.

Estragon jako zioło lecznicze

Estragon bywa czasem stosowany również jako roślina lecznicza, chociaż wiele roślin przewyższa go pod tym względem. Składniki zawarte w zielu estragonu wspomagają trawienie i poprawiają apetyt. Łagodzą też lekkie bóle zębów.

W średniowieczu był estragon popularną rośliną leczniczą, znaną pod nazwą „dragun” albo „dragoncell”. W zielniku włoskiego renesansowego botanika Pierandrea Matthioli estragon zalecany jest głownie przy zaparciach, przeziębieniach i jako środek moczopędny.

W niektórych krajach arabskich stosowany jest estragon w chorobach epileptycznych. Badania wykazały, że jako substancje czynne działają zawarte w olejku eterycznym monoterpeny. W medycynie chińskiej estragon działa odprężająco i ma szczególny wpływ na śledzionę, żołądek i wątrobę. W homeopatii bywa stosowany jako środek pobudzający menstruację.

Inną metodą przechowywania estragonu, który jak każde zioło ma swój optymalny okres zbioru, jest mrożenie.

Bylica estragon znana jest też w medycynie ludowej, chociaż rzadko używana. Ma przede wszystkim zastosowanie w dolegliwościach przewodu pokarmowego, do odtruwania, pobudzania apetytu i trawienia.

Estragon wykazuje następujące właściwości lecznicze:

• przeciwbakteryjne,
• przeciwzapalne,
• uspokajające,
• moczopędne,
• przeciwbólowe,
• pobudzające przemianę materii,
• pobudzające pracę nerek.

Do obszarów zastosowania estragonu należy:

• utrata apetytu,
• wzdęcia, zmęczenie,
• osłabienie wiosenne,
• gorączka,
• kaszel,
• nerwowość,
• bezsenność,
• bóle zębów,
• nudności.

Do najważniejszych składników estragonu, które wykazują właściwości lecznicze należą olejki eteryczne, aspargina, kumaryna, estragol, eugenol, garbniki, sterole roślinne, witamina C, jod potas i cynk.