Trytoma – jak zabezpieczyć na zimę?

Trytoma – egzotyczna bylina

Trytoma, nazywana również wstydlinem lub knifofią, to wieloletnia bylina z rodziny złotogłowowatych. Pochodzi z południowej części Afryki, gdzie rośnie w wilgotnych miejscach oraz przy strumieniach na terenach górskich. Niektóre gatunki tego rodzaju są uprawiane jako rośliny ozdobne z uwagi na walory dekoracyjne. Najczęściej jest to trytoma groniasta, którą nazywana jest również płonącą pochodnią. 

Trytoma jest okazałą rośliną o licznych, ciemnozielonych, wąskich liściach, które tworzą przyziemną rozetę. Z ich środka wyrastają pędy kwiatostanowe osiągające wysokość od 60 do 100 centymetrów. Kwiaty są rurkowate i zebrane w gęste i bardzo dekoracyjne grona. Mogą być żółte, czerwone, pomarańczowe lub żółtozielone. Rozwijają się od dołu kwiatostanu ku górze. Niżej są jaśniejsze, natomiast wyżej ciemniejsze, dlatego kwiatostan bardzo często jest dwubarwny. Roślina kwitnie od czerwca aż do jesieni, dzięki czemu przez długi okres jest oryginalną i wyjątkową ozdobą, która jest widoczna nawet z daleka. Najbardziej atrakcyjnie prezentuje się po kilku latach uprawy, kiedy tworzy gęstą, zwartą kępę. Z uwagi na oryginalny kształt kwiatostanu i ciekawy, egzotyczny wygląd jest coraz popularniejsza. To efektowna ozdoba do ogródków skalnych, naturalistycznych, rustykalnych i nowoczesnych, może być również efektownym elementem barwnej kompozycji z innymi bylinami. Pięknie będzie się prezentować posadzona w większych grupach na wyeksponowanych miejscach, a także nad brzegiem stawu i oczka wodnego. Na jednym stanowisku może rosnąć przez wiele lat. Ścięte kwiaty możemy wykorzystać do tworzenia kolorowych bukietów.

Zimowanie trytomy

Trytoma jest rośliną ciepłolubną, dlatego sadzimy ją na stanowiskach słonecznych, ciepłych, zacisznych i osłoniętych od silnego, zimnego wiatru. Może to być południowa ściana budynku. Pomimo swojego pochodzenia może przezimować w naszych warunkach klimatycznych, szczególnie wtedy, gdy zima jest łagodniejsza i niezbyt mroźna. Jednak nawet wówczas wymaga odpowiedniego zabezpieczenia, dzięki czemu nie przemarznie i zakwitnie w kolejnym sezonie. Trytomy uprawianej w gruncie nie musimy wykopywać na zimę i może pozostać w ogrodzie w tym okresie, jednak pod warunkiem, że zapewnimy jej właściwą ochronę przed mrozem. Jest to szczególnie istotne w przypadku młodych roślin. W tym celu liście delikatnie związujemy u góry i zabezpieczamy słomianym chochołem, który powinien być na tyle luźny, by rozeta liściowa się nie zaparzyła. Bryłę korzeniową musimy osłonić grubą warstwą ściółki, która powinna mieć minimum 30 centymetrów. Do ściółkowania najlepszy będzie torf, wióry, kora albo liście. Zabezpieczając trytomę na zimę, nie należy stosować folii lub innych materiałów, które nie przepuszczają powietrza i wilgoci. W najzimniejszych rejonach Polski możemy wykopać roślinę z bryłą korzeniową i umieścić w pomieszczeniu, gdzie temperatura nie spada poniżej 0 stopni Celsjusza. Roślina kwitnie w drugim roku po posadzeniu, dlatego tak istotne jest odpowiednie jej okrycie. Jeśli przemarznie, to możemy ją przyciąć przy ziemi, co pozwoli jej odrosnąć, ale niestety już nigdy nie będzie kwitła.

Niebezpieczne są nie tylko niskie temperatury, ale również za duża wilgotność podłoża. Zimą woda, która będzie zalegać wokół korzeni, może doprowadzić do zagniwania, a nawet do obumarcia, dlatego gleba, w której sadzimy trytomę powinna być przepuszczalna i zdrenowana, żeby nie kumulowała wody. Uprawiana w pojemnikach jest często traktowana jako roślina jednoroczna, jednak wystarczy doniczkę przenieść do chłodnego pomieszczenia, by móc w kolejnym roku cieszyć się wyjątkowymi kwiatami. Można również ją zadołować i przykryć stroiszem.