Kroton – zasady uprawy wielobarwnej rośliny doniczkowej

Kroton – dekoracyjna roślina doniczkowa

Kroton nazywany jest również tróskrzynem lub kodieum. W środowisku naturalnym występuje na wyspach Pacyfiku i w Azji południowo-wschodniej. Do Europy trafił w XIX wieku i był traktowany jako roślina ekskluzywna, którą uprawiano w oranżeriach. Dzięki pracy hodowców powstały odmiany bardziej wytrzymałe i lepiej dostosowane do warunków panujących w mieszkaniach, dlatego stał się popularny i jest chętnie wybierany jako roślina pokojowa. Należy do rodziny wilczomleczowatych, obejmującej 16 gatunków krzewów, wydziela biały, mleczny sok, który jest trujący. Jest trwałym, wiecznie zielonym krzewem, który może osiągać 2,5 metra wysokości. W doniczkach dorasta do 1 metra.

Kroton jest dekoracyjną rośliną pokojową, której główną ozdobą są skórzaste, błyszczące liście. Mogą mieć różnobarwne unerwienie albo być pokryte plamkami, które mają różny kształt. Liście najczęściej są zielone lub żółte, z pomarańczowymi, czerwonymi i różowymi przebarwieniami. Ich barwa zależna jest od nasłonecznienia, im więcej światła do nich dociera, tym kolory są intensywniejsze. U niektórych odmian zabarwienie zmienia się wraz z wiekiem. Mogą być długie, krótkie, klapowane, wąskie, mieć pofalowane lub gładkie brzegi , a także być spiralnie wykręcone. Starsze rośliny kwitną zimą, wykształcając niepozorne, kremowe i pozbawione zapachu kwiaty, które osadzone są na 10-12 centymetrowych pędach. Kroton w uprawie doniczkowej osiąga wysokość około 1 metra. Pędy rocznie mogą przyrastać o 20-25 centymetrów. Najczęściej uprawiane odmiany to:

• ʹAucubifoliumʹ ma eliptyczne, błyszczące liście pokryte jasnozielonymi kropkami,

• ʹCraigiiʹ ma piękne, jasnozielone, mocno wycięte liście z żółtym unerwieniem,

• ʹBruxellenseʹ o szerokich, mieczowatych liściach. Liście są najpierw brązowe, a z czasem przebarwiają się na czerwono. Unerwienie jest żółte,

• ʹFascinationʹ odmiana o podłużnych liściach z marmurkowym wzorem w kolorach zielonym, pomarańczowym i czerwonym,

• ʹMrs. Icetonʹ jest jedną z najbardziej barwnych odmian. Liście są zielone, ale z czasem przebarwiają się i przybierają odcienie różu, żółci, pomarańczu i jasnej purpury,

• ʹPetraʹ ma intensywnie zielone liście z mocno zaznaczonymi, żółtymi nerwami,

• ʹReidiiʹ o podłużnych, owalnych liściach z zieloną podstawą. U starszych egzemplarzy liście mają żółty, czerwony lub różowoczerwony odcień. Unerwienie jest wyraźne, pomarańczowe albo czerwone,

• ʹSpiraleʹ to odmiana o charakterystycznych, silnie spiralnie skręconych liściach. Liście są wąskie i wielobarwne, mogą być zielone, czerwone lub żółte w różnych kombinacjach,

• ʹImperialisʹ ma liście o eliptycznym kształcie z czerwonymi brzegami i zielonym unerwieniem,

• ʹGold Sunʹ ma jasnozielone, niemal żółte liście. W tej odmianie najczęściej jednak spotykane są liście nakrapiane, zielonożółte,

• ʹGloriosum superbumʹ ma zielone, szerokie i lekko pofalowane liście. Unerwienie i brzegi są żółte,

• ʹIcetumʹ to odmiana o owalnych, różowo-pomarańczowych liściach z ciemnym nerwem.

Odmian krotona jest wiele, różnią się między sobą nie tylko kształtem liści, ale również kolorem oraz pokrojem pędów. Są lepiej dostosowane do warunków panujących w mieszkaniu niż czyste gatunkowo rośliny. W warunkach domowych trójskrzyn kwitnie rzadko.

Stanowisko i temperatura

Kroton to roślina tropikalna, dlatego wymaga warunków, które są podobne do tych panujących w jego naturalnym środowisku. Ważna jest odpowiednia temperatura powietrza, która powinna wynosić od 18 do 24°C, przy czym nie powinna być wyższa niż 27°C. Zimą najlepiej zapewnić trójskrzynowi stałą temperaturę 15°C, dzięki czemu nie straci liści. Nie toleruje niższej temperatury, dlatego nie może stać w chłodnym pomieszczeniu ani w pobliżu często otwieranego okna. Jest wrażliwy na przeciągi, które mogą być przyczyną tego, że zacznie marnieć. Szkodzi mu również dym papierosowy i wyziewy z kuchenki gazowej.

Dla krotonu najlepsze będzie jasne i ciepłe stanowisko, Wybarwienie liści uzależnione jest od ilości światła, jaką ma roślina. Jeśli jest go więcej, to kolory będą intensywniejsze. W zbyt ciemnym miejscu stracą kolorowe zabarwienie, a nowe pędy ulegną korkowaceniu. Nie powinien jednak być narażony na bezpośrednie działanie słońca, dlatego w przypadku uprawy na południowym stanowisku pamiętajmy o tym, by zapewnić mu zacienienie w słoneczne, letnie dni. Zbyt ostre słońce może prowadzić do powstawania na liściach plam i oparzeń.

Podlewanie i nawożenie

Kroton musi mieć zapewnione stale wilgotne podłoże i dobry drenaż. W lecie powinien być podlewany 2-3 razy w tygodniu, zimą nadal podlewamy regularnie, zazwyczaj wystarczy co 5 dni. Pamiętajmy, żeby nie dopuścić do sytuacji, w której ziemia w doniczce całkowicie wyschnie. Do podlewania najlepiej jest używać letniej wody, może być przegotowana lub odstanej deszczówki. Nadmiar wody z podstawki należy wylać, ponieważ jeśli roślina będzie w niej stała, to może dojść do gnicia korzeni. Trójskrzyn powinien mieć zapewnioną odpowiednią wilgotność powietrza, która jest dość wysoka i wynosi około 60%. W tym celu możemy postawić doniczkę na podstawce wypełnionej keramzytem i wodą. Najtrudniejszym okresem dla rośliny jest zima, gdy jest mniej światła, a powietrze w mieszkaniu jest suche. W przypadku zbyt małej wilgotności zasychają końcówki liści. Warto wtedy postawić obok doniczki nawilżacz powietrza, można również zraszać liście.

W lecie kroton powinien być nawożony co drugie podlewanie płynnym nawozem, który jest dedykowany roślinom o ozdobnych liściach. Do odmian wybarwionych najlepszy będzie nawóz mineralny z jak najmniejszą ilością azotu. Jeżeli zauważymy, że trójskrzyn za bardzo przyrasta, to możemy ograniczyć nawożenie do jednego razu w miesiącu. Zimą nie zasilamy w ogóle.

Podłoże i przesadzanie

Kroton najlepiej rośnie, jeśli ma zapewnione żyzne i przepuszczalne podłoże. Może to być substrat torfowy, zmieszany z ziemią liściową i perlitem lub ziemia uniwersalna z domieszką torfu. Odczyn powinien wynosić od 6 do 6,5 pH. Na dnie doniczki wysypujemy drenaż z keramzytu, który zapewni prawidłowe odpływanie nadmiaru wody. Przepuszczalne podłoże zmniejsza ryzyko przelania rośliny.

Trójskrzyn przesadzamy w razie potrzeby, zwykle wtedy, gdy przerośnie doniczkę. W tym celu musimy delikatnie poluzować korzenie, uważając, by ich nie uszkodzić. W przypadku starszych egzemplarzy, które mają odpowiedni dużą doniczkę, wystarczy wymienić górną warstwę podłoża. Najlepiej zrobić to wiosną na przełomie marca i kwietnia, ponieważ roślina łatwiej dostosuje się do nowych warunków.

Kroton jest rośliną trującą, której mleczny sok może wywołać podrażnienia skóry, dlatego do prac pielęgnacyjnych najlepiej jest zakładać gumowe rękawiczki. Musimy uważać szczególnie na kontakt z błonami. Sok jest niebezpieczny dla dzieci i zwierząt domowych, po spożyciu może powodować ciężkie zatrucia.

Najczęstsze problemy w uprawie

Kroton to roślina, która jest dość trudna w uprawie i wymaga zapewnienia odpowiednich warunków. Najczęściej spotykane problemy to:

• opadanie liści, którego przyczyną jest niewystarczająca ilość wody, zbyt suche powietrze lub przeciąg,

• więdnięcie liści, które wskazuje na zbyt obfite podlewanie,

• matowienie liści i utrata koloru, do których dochodzi wtedy, gdy roślina ma zbyt mało światła,

• nadmiernie wydłużone liście, które tracą barwne wybarwienie to skutek nadmiernej ilości azotu w nawozie,

• niedobór składników pokarmowych, którego objawem jest matowienie i blaknięcie liści oraz ich powolny wzrost,

• inwazja szkodników, do których należą przędziorki, tarczniki, wełnowce i wciornastki.