Jak zrobić samodzielnie wędzarnię ogrodową?

Podstawowe metody wędzenia

1. Wędzenie na gorąco

Podczas klasycznego wędzenia na gorąco dym o temperaturze 50 do 85°C nadaje wędzonce charakterystyczny mocny aromat. Proces trwa tylko kilka godzin i nie jest specjalnie skomplikowany.

2. Wędzenie na zimno

Ta metoda jest nieco trudniejsza, ponieważ trzeba dym schłodzić do temperatury 15 do 25°C w tym przedziale przez dłuższy czas utrzymywać. Na dodatek wędzenie na zimno trwa znacznie dłużej niż na gorąco. Najczęściej wędzonka pozostaje w wędzarni przez kilka dni. Ten nakład pracy opłaca, jako że wędzone produkty są bardzo smaczne i długotrwałe.

Zasada działania wędzarni w ogrodzie

We współczesnej kuchni powstającą przy gotowaniu parę i zapachy filtruje się i wyprowadza na zewnątrz. Przed wynalezieniem komina w XI wieku dym znad paleniska gromadził się pod dachem, skąd wreszcie uchodził przez małe otwory. Ponieważ ludzie swoją żywność zawieszali wysoko, chroniąc ją przed domowymi zwierzętami, była ona przez cały czas owiewana przez unoszący się dym. Kiedy odkryto, że zadymione mięso i ryby są smaczne i nie psują się, powstała pierwsza celowa wędzarnia.

Najprostsza wędzarnia składa się z wysokiej, wąskiej komory podzielonej w poziomie na dwie części. Każda ma swoje drzwi. Mniejsza, dolna służy do rozniecania ognia, będącego źródłem dymu. W większej części komory zawiesza się produkty przeznaczone do wędzenia. Taka wędzarnia nadaje się do szybkiego wędzenia na przykład pstrągów albo węgorzy.

Jak zbudować wędzarnię w ogrodzie?

Samodzielnie zbudowana wędzarnia może stać się ważnym obiektem w ogrodzie. Obiekt wkomponowany dyskretnie w tło ogrodu albo dopasowany optycznie do fasady domu, może wzbudzać zazdrość sąsiadów.

Do budowy ogrodowej wędzarni mogą być użyte różne materiały, a ostateczna forma i wykończenie będzie wyłącznie przejawem upodobań i możliwości jej budowniczego.

Przykładowe zapotrzebowanie na materiały:

• Blaszana beczka o mocnych ściankach - komora wędzarni.
• Drewniana płyta – pokrywa wędzarni.
• Mała beczka blaszana albo pojemnik metalowy z pokrywą – palenisko.
• Rura o średnicy 12-15 cm i długości ok. 120 cm – przewód dymowy.
• Pręty stalowe o średnicy ok. 1 cm – do zawieszenia produktów wędzonych.
• Termometr.
• Żwir albo drobny tłuczeń.

1. Prace przygotowawcze przed budową wędzarni ogrodowej

Ten typ wędzarni będzie posiadał zagłębione w ziemi palenisko oraz biegnący pod ziemią przewód dymowy. Nasyp z tłucznia będzie odpowiedzialny za chłodzenie dymu. Budowę rozpoczyna się od wykonania wykopu. Trzeba przewidzieć tutaj miejsce na ustawienie zagłębionego w ziemi paleniska oraz przewodu dymowego.

2. Ustawienie komory i paleniska wędzarni

Mały ognioodporny pojemnik będzie pełnił rolę paleniska. W ściance dużej beczki oraz w pojemniku-palenisku trzeba wykonać otwory do zamontowania rury-przewodu dymowego. Poza tym ok. 5 cm poniżej górnej krawędzi beczki potrzebne będą otwory do umieszczenia pręta (prętów) do wieszania wędzonki.

W pokrywie komory należy przewidzieć otwór o średnicy ok. 10 cm do odprowadzania dymu oraz mniejszy – do umocowania termometru.

3. Montaż wędzarni w ogrodzie

Kiedy wszystkie przygotowania zostaną już wykonane, należy wszystkie elementy wędzarni połączyć. Jeden koniec przewodu dymowego należy umocować w ścince bocznej paleniska, a drugi – z użyciem kątowego łącznika – z dnem komory wędzarniczej.

Pod dno paleniska trzeba usypać ok. 5 cm warstwę żwiru, a po ustawieniu paleniska i rury dymowej ostrożnie wypełnić żwirem cały wykop.

4. Uruchomienie wędzarni

Samodzielnie wykonana wędzarnia w ogrodzie jest gotowa do pierwszego użycia. Po rozpaleniu drewna w palenisku nie pozostaje nic innego jak zawiesić w komorze przygotowane do wędzenia produkty i czekać, aż się uwędzą. Naturalnie, cały czas trzeba kontrolować temperaturę. Jeśli spada – należy podłożyć opału, a kiedy nadmiernie wzrasta – zwilżyć zimną wodą żwir nad przewodem dymowym, aby go schłodzić.