Jak uprawiać pomidory? Jakie polecamy odmiany?

Przez długi czas w Europie funkcjonowały nazwy zwyczajowe: „jabłka miłości” albo „złote jabłka”. Włoska nazwa „pomi d'oro” (złote jabłka) stała się w XIX wieku źródłem polskiego „pomidora”. Nawiasem mówiąc, przymiotnik „złoty”, który nie bardzo nam się kojarzy z czerwoną jagodą, wziął się stąd, że pierwsze pomidory uprawiane we Włoszech były żółte.

Uprawa pomidorów w ogrodzie zawsze się opłaci. Te bardzo zdrowe owoce najlepiej smakują zerwane prosto z krzaka, a najzdrowsze są z własnej uprawy.

Uprawa pomidorów w ogrodzie zawsze się opłaci. Te bardzo zdrowe owoce najlepiej smakują zerwane prosto z krzaka, a najzdrowsze są z własnej uprawy. Nie należy się przy tym zniechęcać pierwszymi niepowodzeniami.

Stanowisko i gleba do uprawy pomidorów

Do uprawy pomidorów pożądana jest gleba obficie wzbogacona przerobionym kompostem albo obornikiem. Pomidory mogą przez wiele lat rosnąć tym samym miejscu w ogrodzie. Jest to ich osobliwość w porównaniu z innymi roślinami warzywnymi. Jeśli ma się do dyspozycji tylko jedno optymalne stanowisko, trzeba je każdego roku nawozić kompostem.

Zakwaszona gleba – podobnie jak w przypadku warzyw kapustnych – może sprzyjać chorobom pomidorów. Stanowisko powinno być słoneczne, ciepłe i osłonięte od wiatru. Idealna jest zwrócona na południe ściana domu albo muru ogrodzenia.

Sadzonki pomidorów są wrażliwe na dłuższe okresu deszczu i przy ciągłej wilgoci szybko zapadają na choroby grzybowe. Istnieją w handlu różnego rodzaju zadaszenia albo tunele foliowe, które pomogą ochronić młode pomidory przed deszczem.

 

Sadzenie rozsady pomidorów do uprawy gruntowej

Sadzonki pomidorów do uprawy gruntowej powinny mieć w maju co najmniej trzy pąki kwiatowe oraz wysokość od 20 do 25 cm. Na to trzeba przede wszystkim zwrócić uwagę kupując sadzonki. Można też rozsadę wyhodować samemu. W tym celu w marcu wysiewa się do skrzynek zaprawione nasiona (dla ochrony przed chorobami grzybowymi) i wystawia w ciepłym miejscu, na przykład na parapet okienny. Po tygodniu pojawiają się siewki, które po rozwinięciu dwóch liści pikuje się do doniczek. Przed wysadzeniem sadzonek do gruntu trzeba je zahartować, wietrząc dobrze pomieszczenie albo wystawiając rośliny w dzień na zewnątrz.

Do uprawy pomidorów pożądana jest gleba obficie wzbogacona przerobionym kompostem albo obornikiem. Pomidory mogą przez wiele lat rosnąć tym samym miejscu w ogrodzie.

Młode rośliny źle znoszą chłód poniżej +5°C. W przypadku przymrozku szybko marzną. Dlatego nie warto sadzić pomidorów zbyt wcześnie. Najlepiej przeczekać do tzw. „zimnych ogrodników”, ponieważ w połowie maja często zdarzają się nawroty chłodu. Pierwszy termin sadzenia pomidorów to z reguły 15-20 maja.

Jak prawidłowo podlewać sadzonek pomidora?

Woda do podlewania nie może być zimna, prosto ze studni, ale powinna się nieco ogrzać. Podczas podlewania trzeba uważać, aby nie zamoczyć liści. Wodę leje się konewką wprost na ziemię i tylko na w obrębie korzeni. Odpowiednią porą jest ranek albo dzień. Przy wieczornym podlewaniu wilgotne liście słabo schną. Jeśli podlewanie będzie zbyt gwałtowne, pod ciśnieniem, wtedy ziemia pryska wysoko na liście. Tego właśnie trzeba koniecznie unikać, jako że w glebie znajdują się różne patogeny, które potem przenoszą się na roślinę. Z tego względu warto też usunąć dolne liście pomidorów. Zalecaną metodą, która zapobiega przenoszeniu się grzybów z ziemi, jest warstwa ściółki na rabatach z pomidorami.

Podpieranie, przycinanie i podwiązywanie pomidorów

Pomidory wytwarzają zwykle duże i ciężkie owce, dlatego muszą być zaopatrzone w podpórki i przywiązane. Podpory, w postaci na przykład bambusowych prętów, najlepiej jest wbić zaraz po posadzeniu sadzonki, aby potem nie uszkodzić systemu korzeniowego. Po trzech-czterech tygodniach wyrośnięte pędy przywiązuje się miękkim sznurkiem. W miarę wzrostu pędów zabieg trzeba powtarzać.

Pomidory wytwarzają zwykle duże i ciężkie owce, dlatego muszą być zaopatrzone w podpórki i przywiązane.

Aby ograniczyć zieloną masę rośliny, część pędów i liści usuwa się pozostawiając 1-3 pędy. Następnie po ok. 2-3 tygodniach usuwa się pędy boczne, aby nie osłabiały rośliny. Na początku września usuwa się wierzchołki pędu głównego i bocznych (ogławia się), aby całą energię rośliny skierować na tworzenie owoców.

Jak nawozić pomidory? Kiedy zbierać?

Na początku uprawy nie ma potrzeby nawożenia, ale gleba powinna być uprzednio dobrze przygotowana. Zasila się rośliny dopiero wtedy, gdy jagody zaczynają rosnąć. Najprościej jest zastosować nawóz płynny. Zbyt duża dawka nawozu albo podana zbyt wcześnie może być przyczyną późniejszych chorób grzybowych.

W kwestii zbiorów: pierwsze pomidory dojrzewają w lipcu i sierpniu, późniejsze odmiany dopiero we wrześniu. Zbiór owoców częściowo wybarwionych przyspiesza dojrzewanie tych, które pozostały na krzaku. Wszystkie pomidory należy zebrać przed nadejściem pierwszych przymrozków. Pomidory zielone można przechowywać przez kilka tygodni w temperaturze ok. 12°C, aż dojrzeją. W lodówce nie powinno się pomidorów przechowywać, ponieważ niskie temperatury im szkodzą.

Polecane odmiany pomidorów

Lista odmian pomidorów liczy już ponad 3800 pozycji. Według szacunków, kilka kolejnych tysięcy może powstać w wyniku prac prywatnych kolekcjonerów. Aby nad tą ogromną różnorodnością zapanować, podzielono pomidory na różne grupy. Jako kryterium przyjęto wielkość owocu, kształt, zastosowanie, kolor albo typ wzrostu. Tego rodzaju podziały są oczywiście umowne, a ich granice często płynne.

Odmiany pomidorów ze względu na kolor:

• czerwone,
• żółte,
• pomarańczowe,
• malinowe,
• zielone,
• czekoladowe,
• tygrysie,
• czarne.

Odmiany pomidorów ze względu na pokrój:

• Pomidory podporowe. Podczas całego okresu wegetacyjnego ich pędy rosną, osiągając długość 180-200 cm. Wymagają podpór w postaci palików albo sznurów. Tworzą aż do jesieni wciąż nowe liście i kwiaty. Boczne pędy muszą być usuwane, a pędy główne w porę ogłowione, aby owoce zdążyły dojrzeć. Należą do najbardziej popularnych odmian.
• Pomidory krzaczaste. Te odmiany pomidorów są rozgałęzione i bardziej zwarte, niż podporowe. Nadają się doskonale do uprawy w pojemnikach. Dorastają do 30-150 cm. Nie wymagają podpór.

Pozostałe polecane odmiany pomidorów:

• Pomidory sałatkowe - soczyste i okrągłe. Typowe okrągłe pomidory, bardzo soczyste. Z reguły ważą od 60 do 100 g. Większość odmian zaliczanych do sałatkowych jest czerwona. Można do nich zaliczyć też stare odmiany oraz pomidory czarne i czekoladowe.
• Pomidory koktajlowe - do uprawy w doniczkach.Tak określa się małe odmiany o owocach od 20 do 60 g. Ponieważ chodzi tu o małe rośliny, mogą być bez problemu uprawiane w doniczkach. W temperaturze pokojowej przechowuje się je tylko około tygodnia, ponieważ smak szybko staje się wodnisty.
• Pomidory cherry - bardzo słodka odmiana. Mają bardzo małe owoce, do 20 g. Najczęściej są bardzo słodkie. Mogą być owalne, okrągłe lub podłużne. Obok czerwonych mogą być odmiany żółte i pomarańczowe.
• Pomidory San Marzano - idealne do gotowania. Mają kształt gruszki (albo butelki). Zawierają małą ilość pestek. Zachowują kształt podczas gotowania.
• Pomidory drobnoowocowe - trwała odmiana. Owoce dojrzewają i długo pozostają na gałązce tworząc grono. Można je więc rzadziej zbierać, czekając, aż wszystkie dojrzeją.
• Pomidory „podróżne”. Bardzo oryginalna odmiana pomidorów. Zamiast wyraźnie oddzielonych owoców, wytwarza zbiór razem wiszących działek, które wspólnie stanowią owoc. Mogą być bez problemu rozdzielone, bez uszkodzenia całości i wypływu soku. Nadają się idealnie na wycieczki, pikniki i tym podobne okazje.