Kaczeńce – idealne do oczka wodnego. Poradnik pielęgnacji

Kaczeńce – jak wyglądają?

Kaczeńce znane są również jako knieć błotna lub kaczyniec. To wieloletnie byliny z rodziny jaskrowatych i w środowisku naturalnym rosną w niemal całej Europie, Azji i Ameryce Północnej. W Polsce występują cztery gatunki:

• knieć błotna górska,
• knieć błotna różkowata,
• knieć błotna typowa,
• knieć błotna płożąca,

Rośliny porastają nieużytki, mokradła, zarośla oraz okolice zbiorników i cieków wodnych. Do niedawna nietrudno było zobaczyć je w wielu miejscach, jednak obecnie naturalne siedliska są coraz mniejsze. Wiąże się to z osuszaniem terenów, brakiem opadów i zmianami klimatycznymi. 

Kaczeńce osiągają wysokość od 20 do 50 centymetrów. Pędy naziemne wyrastają z bulwiastych kłączy. Łodygi są puste w środku, rozgałęzione i nagie, mogą być wzniesione lub lekko się pokładać. Wczesną wiosną na ich szczytach pojawiają się delikatne, żółte kwiaty, których średnica nie przekracza 4 centymetrów. Mają 5 płatków, czasem od spodu zabarwionych na zielono. Zdarza się, że rośliny pod koniec lata powtarzają kwitnienie, jednak jest ono słabsze i kwiaty są mniej liczne. Wabią motyle, pszczoły i inne owady, ponieważ są miododajne, a nektar powstaje w miodnikach u nasady słupków. Odziomkowe liście kaczeńców są zielone, nerkowate, błyszczące, słabo karbowane i większe od liści łodygowych. 

Najchętniej uprawiane odmiany kaczeńców to:

• ʹAlbaʹ to odmiana, która dorasta do 50 centymetrów wysokości. Kwiaty są pojedyncze i mają białe płatki, liście ciemnozielone,
• ʹMultiplexʹ jest efektowną odmianą o pełnych, żółtych kwiatach. Osiąga wysokość 30 centymetrów,
• ʹAuenwaldʹ to najwyższa z wszystkich odmian, która dorasta nawet do 1 metra. Ma jasnożółte kwiaty,
• ʹFlore Plenoʹ jest odmianą o pełnych, żółtych kwiatach. Osiąga wysokość 30 centymetrów, nie zawiązuje nasion.

​Ważne informacje o kaczeńcach

Decydujące się na uprawę kaczeńców, trzeba wiedzieć, że są trujące. Zawierają anemoninę i dlatego po kontakcie z błonami śluzowymi lub skórą może pojawić się wysypka, swędzenie, w niektórych przypadkach nawet pęcherze. Dotyczy to zwłaszcza dzieci, alergików i osób wrażliwych. Bardzo ważne jest, żeby nie zjadać tych roślin, ponieważ może to prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak ostre zapalenie wątroby albo żółtaczka. Kaczeńce tracą swoje toksyczne właściwości podczas suszenia.

​Kaczeńce – ozdoba oczka wodnego

Kaczeńce mają specyficzne wymagania, dlatego doskonale sprawdzą się jako rośliny nadwodne. Posadzone w grupie będą atrakcyjną ozdobą oczek wodnych, stawów i strumyków, pod warunkiem że woda ze zbiornika podcieka do gruntu. Mogą rosnąć w towarzystwie innych roślin, takich jak niezapominajka błotna, tojeść rozesłana, czermień błotna, pierwiosnek japoński. 

Knieć błotna nie toleruje suchej gleby, dlatego jeżeli zdecydujemy się na jej uprawę, to musimy zapewnić jej odpowiednie warunki. Podłoże musi być stale wilgotne, może też być okresowo lub ciągle zalewane. Może być również uprawiana w środowisku wodnym w strefie błotnej, która jest najbardziej zewnętrzną częścią oczka wodnego lub stawu. Głębokość wody nie powinna przekraczać 15 centymetrów. Do takiej uprawy sprawdzą się ażurowe kosze przeznaczone do roślin wodnych. Dzięki nim można systematycznie sprawdzać te części roślin, które zanurzone są w wodzie i szybko zareagować w przypadku pojawienia się zmian chorobowych. Otwory w koszyku powodują, że woda swobodnie opływa korzenie i dostarcz im składniki odżywcze.

Stanowisko powinno być słoneczne lub półcieniste. Nie jest wymagająca w stosunku do gleby, jednak najlepiej, żeby miała odczyn lekko kwaśny, była gliniasta, torfowa, próchniczo-ilasta, żyzna i zasobna w składniki odżywcze.

Pielęgnacja i rozmnażanie kaczeńców

Kaczeńce są łatwe w uprawie i nie wymagają specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych. Najważniejsze jest zapewnienie im odpowiedniego poziomu wody, bo tylko wtedy będą mogły prawidłowo rosnąć i się rozwijać. Jeżeli z powodu suszy poziom wody opadnie, to część nadziemna będzie zamierać, ale mogą przetrwać podziemne kłącza.

Nawożenie tych roślin nie jest potrzebne i może negatywnie na nie wpłynąć. Kaczeńcom wystarczają substancje odżywcze, które znajdują się w wodzie i mule. Zasilanie może prowadzić do zasychania liści, pojawienia się plam i ograniczyć wzrost. Dostanie się nawozu do oczka wodnego lub stawu często powoduje rozwój glonów.

Kaczeńce można rozmnażać przez podział kęp wiosną lub jesienią. Innym sposobem jest wysiew nasion, które szybko kiełkują i w kolejnym roku możemy cieszyć się kwitnącymi roślinami. W środowisku naturalnym nasiona są niesione z falami i prądami rzecznymi, dlatego jeżeli mamy oczko wodne lub staw to możemy je wsypać bezpośrednio do zbiornika wodnego. Dzięki sprzyjającym warunkom nad brzegiem wyrosną rośliny.