Jak zrobić skalniak w doniczce? Instrukcja i inspiracje

Czym jest ogród skalny zwany skalniakiem?

Pod pojęciem „skalniak” rozumie się kompozycję ogrodową, w której używane są kamienie i żwir. W niewielkiej skali naśladowany jest krajobraz górski z nasadzeniem roślin ozdobnych. Sadzi się rośliny odporne na suszę, ponieważ skalniaki umieszcza się zwykle w miejscach eksponowanych i bardzo nasłonecznionych. Oprócz dużych kompozycji w ogrodzie, można też urządzić sobie miniogródek skalny w doniczce albo jakimś pojemniku. Szczególnie efektowny jest skalniak w doniczce, będący miniaturką alpejskiego krajobrazu. Rośliny górskie mają przeważnie specjalne wymagania, jednak istnieją w handlu odmiany hodowlane takich gatunków jak goryczka albo szarotka, które dobrze rosną również w naszych warunkach.

Jaka doniczka nadaje się do urządzenia skalniaka?

Aby przez długi czas móc cieszyć się swoim górskim ogródkiem skalnym, trzeba odpowiednio wybrać doniczkę. Trzeba zwracać uwagę na to, aby naczynie było mrozoodporne. W przeciwnym razie zimą, na skutek zmiany objętości zamarzającej wody, doniczka popęka i wiosną się rozpadnie. Idealnie byłoby mieć do dyspozycji wypalaną doniczkę z terakoty, z drewna, z kamionki albo betonu. Donice z betonu są poza tym dostępne w różnych formach. Bardzo popularne są naturalnie formowane pojemniki z betonu, wyglądające jak kamienne. Obsadzone górskimi roślinami dają niezwykły efekt. Oczywiście są dostępne doniczki również z metalu.

Prace przygotowawcze do urządzenia skalniaka w doniczce

Przede wszystkim trzeba sprawdzić, czy doniczka posiada wystarczająco duży odpływ wody, aby na dnie nie tworzyły się zastoje, szkodliwe dla roślin. Jeśli naczynie nie ma otworów odpływowych i z jakichś względów nie można ich wywiercić, trzeba gotową kompozycję skalniaka umieścić w miejscu, gdzie nie będzie na nią bezpośrednio padać. Podlewać trzeba w każdym razie bardzo ostrożnie.

Następnym krokiem będzie wykonanie warstwy 10-15 cm z kulek keramzytu i przykrycie ich ziemią. W zależności od gatunków wybranych roślin, można ziemię wymieszać z piaskiem. To skutkuje lepszym drenażem i wolniejszym uwalnianiem składników pokarmowych, co ma znaczenie szczególnie w przypadku sukulentów. Doniczkę napełnia się ziemią do wysokości około centymetra poniżej górnej krawędzi.

Skalniak w doniczce – potrzebne elementy dekoracyjne

• 1 mrozoodporna doniczka
• 1 ozdobny korzeń drzewa albo kawałek drewna
• 1 większy kamień
• 1-2 gałęzie drzewa
• 2-3 szyszki świerkowe
• ewentualnie 1-2 mniejsze kamienie do uzupełnienia
• mech do okrycia

Różne byliny do obsadzenia skalniaka

• 2 goryczki (Gentiana)
• 1 szarotka (Leontopodium)
• 1 muhlenbekia (Muehlenbeckia)
• 1 bluszcz (Hedera)
• 2-3 rojniki o różnych kolorach (Sempervivum) 

Urządzanie i obsadzanie skalniaka w doniczce

Najpierw w centrum doniczki trzeba ulokować korzeń, a potem kamienie. Dwie goryczki przesuwa się nieco względem siebie – jedną z przodu, drugą bardziej z tyłu doniczki. Szarotka otrzymuje swoje miejsce za korzeniem albo z kamieniem. Bluszcz i muhlenbekia znajdą się po bokach doniczki, a rojniki w powstałych lukach. Na koniec wszystko zostaje okryte mchem i ostrożnie podlane.

Rośliny nadające się do miniskalniaka

1. Goryczka bezłodygowa (Gentiana acaulis)
Jest niska bylina, która dorasta zaledwie do 10 cm wysokości. Jak na swój niewielki wzrost rozwija duże, ciemnoniebieskie, trąbkowate kwiaty do 6 cm długości. Są również odmiany o kwiatach białych i różowych. Okres kwitnienia przypada na maj i czerwiec. Goryczka bezłodygowa jest mrozoodporna. Doskonale nadaje się do ogródków skalnych i jest stosunkowo łatwa w uprawie. Liście ma ciemnozielone, miękkie, zebrane w rozetki. Lubi stanowiska słoneczne, próchniczne i stale wilgotne.

2. Szarotka alpejska (Leontopodium alpinum)
Szarotka jest prawdziwą gwiazdą pośród skalniakowych roślin. Cała jest pokryta szarobiałymi włoskami. Dorasta do 20 cm wysokości. Efektowne kwiaty rozwijają się od czerwca do sierpnia, mają do 8 cm średnicy. W naturze rośnie na alpejskich łąkach na wysokości do 3000 m. W ogrodzie skalnym nadaje się do nasadzeń w pełnym słońcu. Gleba powinna być świeża i uboga w składniki odżywcze. Jest łatwa w uprawie i odporna. Należy unikać zastoju wody w doniczce. Nie ma naturalnych wrogów owadzich.

3. Rojnik (Sempervivum)
Rojnik jest rodzajem bylin o mięsistych liściach, zebranych w rozetki. Bez problemu znosi suszę, upał i chłód. Rośnie tam, gdzie inne rośliny mają problem z utrzymaniem się przy życiu. Poszczególne gatunki i odmiany rojników różnią się między sobą formą wzrostu, wielkością rozetek i barwą liści. Są zielone do jaskrawoczerwonych, czasem owłosione. Kolor liści rojnika zależy nie tylko od odmiany, ale też od intensywności nasłonecznienia. W okresie kwitnienia, od maja do końca sierpnia, wyrasta łodyga kwiatowa z czerwonymi, różowymi, białymi, żółtymi albo kremowymi kwiatami. Rośliny są niezwykle łatwe w pielęgnacji i nie muszą być ani regularnie podlewane, ani przesadzane. Trzeba tylko uważać, aby w czasie suszy nie lać wody na rozety. Rojniki są idealnym uzupełnieniem na skalniaki zarówno ogrodowe, jak i w doniczkach.

4. Bluszcz pospolity (Hedera helix)
Bluszcz jest zimozielonym pnączem o dużych przyrostach rocznych. W krótkim czasie porasta duże powierzchnie i wszystko, co mu stanie na drodze. Ma tę zaletę, że posadzony szybko daje ożywia skalniak, pozostając zielonym przez cały rok. Skórzaste, ciemnozielone liście u wielu odmian bluszczu przebarwiają się na kolor lekko brązowy, różowy, do ciemnoczerwonego. Nie wymaga regularnego nawożenia, a suszę znosi również bez problemu. Dostępne są odmiany bluszczu o liściach dwukolorowych.

5. Muehlenbeckia complexa
Jest łatwą w uprawie rośliną ozdobną o różnorodnym zastosowaniu. Preferuje ciepłe, słoneczne stanowiska. W doniczce ma tendencję do przerastania, co łatwo można rozwiązać przycinając roślinę. Do optymalnego wzrostu wymaga regularnego podlewania. Jeśli ma za mało wilgoci, zrzuca liście. Nie ma jednak obawy: kiedy otrzyma pod dostatkiem wody, szybko rozwinie nowe liście. Wprawdzie muhlenbekia nie jest typową rośliną do ogrodów skalnych, to jednak jest w doniczce bardzo ozdobna. Jeśli dostarczy się jej nieco więcej wody, niż innym roślinom na skalniaku w doniczce, rozwinie się szczególnie okazale. W temperaturze poniżej -2°C traci swoje liście, ale kiedy tylko temperatura wzrośnie, szybko rozwija nowe liście i wygląda znowu świeżo. Wytrzymuje spadki temperatury do -20°C.

Jeśli jednak zapragniesz takiego stylu w domu, możesz przygotować las w słoiku, który będzie cieszył oko i wnosił odrobinę roślinności do pomieszczenia.