Jarząb pospolity (jarzębina)

Jarząb pospolity albo zwyczajny, nazywany potocznie jarzębiną, jest rośliną wieloletnia z rodziny różowatych. Jest więc spokrewniony zarówno z aronią, jak i z jabłonią, gruszą i głogiem. Jarzębina występuje na całym obszarze Polski, a zasiedla prawie całą Europę i sięga do zachodniej Syberii. Botaniczna nazwa gatunkowa aucuparia wywodzi się od au (avis = ptak) i cuparia (capere = łowić), jako że czerwone jagody jarzębiny wykorzystywano kiedyś, jako przynętę w pułapkach na ptaki.

Jarzębina w ogrodzie

Zrzucające na zimę liście drzewo dorasta zwykle do 15 m wysokości. Rosnąc pojedynczo, bez konkurencji sąsiadujących gatunków, może osiągnąć nawet 25 m. Żyje przeciętnie 80 lat, a bywa że i 120. Przez pierwsze 20 lat rośnie stosunkowo szybko, aby potem spowolnić tempo. Posiada rozbudowany system korzeniowy i zdolność tworzenia odrostów. Charakterystyczny dla jarzębiny jest pełen wdzięku pokrój, jak również owalna do okrągłej luźno zbudowana korona. Pień jest smukły, walcowaty. Gładka, połyskliwa kora na młodych drzewach ma kolor żółtawy do zielonawoszarego. Z wiekiem przybiera matowoszare zabarwienie i lekko spękaną strukturę.

Liście, kwiaty i owoce jarzębiny

• Liście są złożone z nieparzystej liczby listków (9-15), mają długość do 20 cm. Mają kolor matowozielony, przed zima przyjmują barwę złotożółtą do żółtoczerwonej.
• Pięciopłatkowe białe kwiaty o średnicy ok. 10 mm rozwijają się od maja do czerwca. Są zebrane w gęste podbaldachy, złożone z 200-300 pojedynczych kwiatów.
• Owoce dojrzewają od sierpnia do września. Przed dojrzeniem są koloru pomarańczowego, a potem jaskrawoczerwone. Są kuliste, o średnicy ok. 8 mm.

Zastosowanie jarzębiny - roślina ozdobna i lecznicza

Jarząb pospolity, występujący w kilku odmianach botanicznych, znajduje zastosowanie jako roślina ozdobna. Owoce po przemrożeniu albo blanszowaniu nadają się na różne przetwory. Na drzewach stanowią zapasy pożywienia dla licznych ptaków i leśnych zwierząt.