Jak sadzić i uprawiać irgę poziomą?

Irga pozioma – charakterystyka 

Irga pozioma (Cotoneaster horizontalis) to krzew liściasty, który osiąga wysokość do 50 centymetrów i może rozrastać się na szerokość do 1,5-2 metrów. Jej gałęzie tworzą charakterystyczne dla tego gatunku irgi horyzontalne warstwy (gałęzie są szeroko rozłożone i ukośnie się wznoszą), co nadaje roślinie rozłożysty kształt. Liście są małe i błyszczące z wierzchu, natomiast ich spód najczęściej jest jaśniejszy. Wiosną i latem liście przybierają kolor ciemnozielony, a jesienią przebarwiają się na barwę intensywnej czerwieni. 

Irga pozioma zakwita na przełomie maja i czerwca, jej małe kwiaty są liczne białe lub różowobiałe, miododajne (przyciągają pszczoły i inne owady zapylające). Jesienią na krzewie pojawiają się czerwone, kuliste owoce o średnicy około 6 milimetrów, które utrzymują się na gałęziach do pierwszych przymrozków.

Irga może być sadzona zarówno w małych, jak i w dużych ogrodach. Ozdobi zwłaszcza skalniaki, murki czy skarpy, ale również sprawdzi się jako roślina okrywowa.

Jakie są odmiany irgi poziomej?

Planując zasadzenie w ogrodzie irgi poziomej, warto poznać jej popularne odmiany. Są to:

• irga pozioma 'Variegatus' (Cotoneaster horizontalis 'Variegatus') – dorasta do 50 centymetrów wysokości i do 1,5 metrów szerokości; jej liście mają białe obrzeżenia;
• irga pozioma 'Robusta' (Cotoneaster horizontalis 'Robusta') – dorasta do 80 centymetrów wysokości i do ponad metra szerokości; wyróżniają ją duże liście oraz zwiększona wytrzymałość na ujemne temperatury i choroby w porównaniu do innych odmian; 
• irga pozioma 'Wilsonii' (Cotoneaster horizontalis 'Wilsonii') – może osiągać do 2 metrów wysokości i również ma większe liście;
• irga pozioma 'Perpusillus' (Cotoneaster horizontalis 'Perpusillus') – to niska odmiana, która dorasta do 15 centymetrów wysokości, a rozrasta się na szerokość do metra; ma drobne i błyszczące liście;
• irga pozioma 'Queen of Carpets' (Cotoneaster horizontalis 'Queen of Carpets') – kolejna niska odmiana osiągająca wysokość do 10 centymetrów i szerokość do ponad metra;
• irga pozioma 'Żnin' (Cotoneaster horizontalis 'Żnin') – dorasta do wysokości około 50 centymetrów oraz do szerokości około metra.

Jak sadzić irgę poziomą?

Irga pozioma najlepiej odnajduje się na stanowiskach słonecznych lub lekko zacienionych, preferuje gleby przepuszczalne i zasobne w składniki odżywcze, o pH lekko kwaśnym, obojętnym lub lekko zasadowym. Podłoże powinno być również umiarkowanie wilgotne.

Irgę poziomą można sadzić wiosną (od marca) lub jesienią. Przed posadzeniem zaleca się, aby przekopać dokładnie glebę, usuwając z niej przede wszystkim chwasty oraz kamienie. Warto również wzbogacić podłoże kompostem.

Sadząc irgę, należy wykopać dołki o głębokości i szerokości od 30 centymetrów do 40 centymetrów. Pomiędzy roślinami zachowuje się odstęp od 50 centymetrów do 70 centymetrów. Zasypując dołki ziemią, należy ją delikatnie ugniatać, aby wyeliminować powietrze przy korzeniach. Na końcu krzew podlewa się obficie wodą.

Zapoznaj się: Irga błyszcząca – jak gęsto sadzić i kiedy ciąć?

Jak uprawiać irgę poziomą? Pielęgnacja krzewu

Irga uchodzi za roślinę łatwą w uprawie, z którą bez problemu poradzi sobie doświadczony ogrodnik, jak i amator. Aby zachować jej zdrowy wygląd, należy jednak przestrzegać kilku najważniejszych zasad pielęgnacyjnych.

Podlewanie i nawożenie irgi poziomej

Irga jest rośliną odporną na suszę, mróz i zanieczyszczenia powietrza. Regularnego podlewania przez dwa lata od posadzenia wymagają przede wszystkim młode rośliny – zwłaszcza latem. Starsze krzewy podlewa się podczas długotrwałej suszy. Pamiętajmy o tym, że irga preferuje podłoże umiarkowanie wilgotne. Przelewanie rośliny może doprowadzić do rozwoju chorób grzybowych.

Irgę poziomą po 3-4 latach wzrostu można zasilać nawozem wieloskładnikowym, a także zastosować kompost.

Jak przycinać irgę poziomą?

Irga nie wymaga regularnego przycinania, jednak można ją formować wczesną wiosną. Przycinanie pędów bocznych nada irdze pożądany kształt. Jesienią warto dokładnie wykonać cięcie pielęgnacyjne, usuwając martwe, chore lub uszkodzone gałęzie.

Jak rozmnażać irgę poziomą?

Rozmnażanie irgi poziomej można przeprowadzić na kilka sposobów. Najczęściej rozmnaża się ją jednak poprzez siew nasion lub przez ukorzenienie sadzonek. 

• Rozmnażanie przez ukorzenienie sadzonek półzdrewniałych – sadzonki o długości od 10 centymetrów do 15 centymetrów pobiera się z półzdrewniałych pędów latem, po usunięciu dolnych liści zanurza się ich końcówkę w nawozie ukorzeniającym, sadzi się w wilgotnym podłożu oraz w jasnym miejscu (sadzonki nie powinny być bezpośrednio nasłonecznione, można je przykryć folią lub umieścić w mini szklarni).
• Rozmnażanie przez odkłady – gałąź krzewu przygina się do ziemi wczesną wiosną lub jesienią, usuwa się z niej liście oraz przysypuje ziemią, pozostawiając wierzchołek na powierzchni; odkład należy regularnie podlewać; ukorzenienie powinno nastąpić w następnym sezonie wegetacyjnym – wówczas odcina się go od rośliny macierzystej i sadzi w wybranym miejscu.
• Rozmnażanie z nasion – nasiona irgi wymagają stratyfikacji przez kilka miesięcy przed ich wiosennym wysiewem bezpośrednio do gruntu.

Zimowanie irgi poziomej

Tak jak wspominaliśmy, irga pozioma to krzew odporny na niskie temperatury (wytrzymuje mrozy do około -20 stopni Celsjusza), dlatego też akceptuje zimę w naszym klimacie. Wyjątek stanowią młode, dopiero posadzone rośliny, które mogą gorzej znosić mrozy. Zaleca się, aby wykonać ściółkowanie w celu ochrony korzeni przed przemarznięciem. Ściółkę wokół podstawy możemy wykonać z kory ogrodowej lub z liści. Co więcej, jeżeli młode krzewy zostały posadzone w miejscu narażonym na silne wiatry, to można zastosować osłony z agrowłókniny.

Irga pozioma a choroby i szkodniki

Irga pozioma to krzew dość odporny na szkodniki i choroby. Roślinę przede wszystkim atakują mszyce, które żywią się sokiem z młodych pędów. Aby pozbyć się mszyc, zaleca się zastosowanie środków naturalnych lub chemicznych środków owadobójczych – jeżeli sposoby naturalne nie poskutkują. 

Naturalne sposoby na zwalczenie mszyc:

• oprysk z wody z mydłem lub z płynem do naczyń – do wody dodajemy kilka kropli płynnego mydła do rąk lub płynu do naczyń i spryskujemy nim roślinę w miejscach, gdzie gromadzą się mszyce (najczęściej są to dolne strony liści); zabieg można powtarzać co kilka dni;
• zastosowanie oleju neem – olej rozcieńcza się zgodnie z instrukcją i spryskuje nim roślinę;
• wyciąg z czosnku – do wody dodajemy zmiażdżone ząbki czosnku, pozostawiamy na kilka godzin i przecedzamy; otrzymanym roztworem spryskuje się roślinę.

Irgę mogą zaatakować również choroby grzybowe, zwłaszcza mączniak prawdziwy (na irdze pojawia się biały, mączysty nalot) oraz rdza liści (na liściach pojawiają się przebarwienia o brązowym kolorze oraz zgrubienia). Warto jednak zaznaczyć, że rozwój chorób grzybowych najczęściej wynika z naszych błędów pielęgnacyjnych: ze zbyt obfitego podlewania irgi, z moczenia liści, ze zbyt gęstego sadzenia krzewów (wówczas utrudniona jest cyrkulacja powietrza wokół rośliny).

Sprawdź również: Irga Dammera – odmiany, sadzenie, pielęgnacja