Jak uprawiać jagodę kamczacką? Porady

Jagoda kamczacka – co to za roślina?

Jagoda kamczacka to odmiana wiciokrzewu sinego (Lonicera caerulea), czyli inaczej wiciokrzew kamczacki (Lonicera caerulea L. var. kamtschatica Sevast.). W wieku 7-8 lat osiąga wysokość 1,5-1,8 m i szerokość ok. 2 m. System korzeniowy wychodzi poza obwód korony krzewu na 50-60 cm. Trzeba dodać, że korzenie jagody kamczackiej mogą wnikać w ziemię stosunkowo głęboko. Główna masa korzeni znajduje się na głębokości 50-80 cm.

Jagoda kamczacka może rosnąć w jednym miejscu do 20 lat, chociaż przesadzanie znosi praktycznie w każdym wieku. Zaczynając od trzeciego-czwartego roku, z pędów wiciokrzewu zaczyna łuszczyć się długimi paskami kora, odsłaniając czerwonawe drewno.

Owocami jagody kamczackiej są pestkowce o ciemnofioletowej barwie, pokryte niebieskim, woskowym nalotem. Zwyczajowo nazywane są „jagodami”.

Pochodzący z Syberii, Kamczatki i Wysp Kurylskich wiciokrzew jest niezwykle odporny na mróz. Drewno i pąki liściowe wytrzymują spadki temperatury do -50°C, pąki kwiatowe i korzenie – do -40°C, a kwiaty i zawiązki owoców – do -8°C. Kwitnienie odbywa się w okresie, kiedy średnia dobowa temperatura przekracza 0°C. U nas roślina zakwita zwykle na początku kwietnia.

Sadzenie jagody kamczackiej – gdzie i kiedy?

Jagoda kamczacka wcześnie kończy okres wegetacyjny i już pod koniec lipca przechodzi w stan spoczynku. Proces wzrostu zostaje więc zatrzymany. Wszelkie późniejsze zmiany warunków zewnętrznych nie powodują u niej rozwoju śpiących pączków aż do samej wiosny. Tak więc wiciokrzew kamczacki można sadzić w ogrodzie w sierpniu, wrześniu, październiku i nawet do połowy listopada.

Uwaga: Ze względu na zapylanie krzyżowe wiciokrzewu trzeba posadzić obok siebie kilka krzewów (3-4), najlepiej różnych odmian.

Wiosenne sadzenie i przesadzanie wiciokrzewu jest dopuszczalne jedynie metodą przeniesienia z miejsce na miejsce z dużą bryłą ziemi – bez przewożenia albo sadzenia rośliny z pojemnika. Co ważne, nawet przesadzenie z zachowaniem wszelkich środków ostrożności nie uchroni rośliny przed osłabieniem i przechorowaniem zmiany miejsca. Można to wyjaśnić tym, że jagoda kamczacka budzi się bardzo wczesną wiosną. Już pod koniec marca zaczyna rozwijać pąki i od tego momentu nie należy jej niepokoić.

Wiosenne sadzenie i przesadzanie wiciokrzewu jest dopuszczalne jedynie metodą przeniesienia z miejsce na miejsce z dużą bryłą ziemi.

Miejsce do sadzenia należy wybrać tak, aby krzew przez cały dzień był oświetlony słońcem. Jagodę można posadzić nawet pod drzewami od południowej strony, tak, aby padały na nią promienie słońca. Odległość między krzewami powinna wynosić nie mniej niż 1,5 m, ponieważ z czasem rozrosną się one dosyć szeroko.

Wiciokrzew ma bardzo kruche gałązki, które łatwo złamać przy nieostrożnym zbiorze owoców. Można je sadzić grupami albo w szeregu wzdłuż płotu. Dobrą sąsiadką dla jagody kamczackiej okazuje się porzeczka czarna – można je sadzić w jednym rzędzie.

Jagoda kamczacka jest przystosowana do różnych typów gleby i do surowego klimatu, dlatego zalicza się do grona krzewów bardzo łatwych w uprawie. Może rosnąć w szerokim zakresie kwasowości gleby od pH 4,5 do pH 7,5 oraz w różnym nasłonecznieniu. 

Jagoda kamczacka – co lubi w uprawie?

Wybór miejsca do posadzenia jagody kamczackiej to chyba jedyny problem związany z jej uprawą. Chodzi o to, że ten krzew chciałby mieć jednocześnie miejsce nasłonecznione, ale osłonięte od wiatru i na dodatek wilgotne. Nie jest łatwo spełnić te warunki w każdym ogrodzie, dlatego jagoda kamczacka często bywa sadzona w półcieniu, na przykład wzdłuż płotu jako żywopłot. Rośnie tam dość dobrze, tylko słabo owocuje.

Kwasowość gleby powinna być bliska neutralnej (pH 6-7). Jagoda kamczacka lubi wilgoć, to znaczy wymaga podlewania podczas suchej i upalnej pogody, szczególnie wiosną i na początku lata. Lubi też wilgotne powietrze.

Jagoda kamczacka często bywa sadzona w półcieniu, na przykład wzdłuż płotu. Rośnie tam dość dobrze, tylko słabo owocuje.

A czego nie lubi? Zastoju wody i wysokiego poziomu wód gruntowych. W takiej sytuacji mogą gnić jej korzenie. Negatywnie reaguje na kwaśną glebę – zaczynają blednąć liście, spada urodzaj owoców. Zamiast nawozów mineralnych zdecydowanie woli nawożenie organiczne.

Uwaga: Pędów jagody kamczackiej podczas sadzenia nie skraca się ani nie przycina, ponieważ to zatrzyma wzrost i rozwój rośliny.

Pielęgnacja jagody kamczackiej

Pielęgnacja jagody kamczackiej polega na usuwaniu połamanych albo suchych gałęzi, a także pędów rosnących w głąb krzewu. Najlepiej wykonać ten zabieg na początku jesieni. Przez pierwsze trzy lata roślina potrzebuje tylko pielenia i regularnego podlewania. Później można zacząć nawożenie krzewów – wiosną i na początku sierpnia. Na początku wegetacji, czyli dosłownie po tym, jak zginie śnieg, należy zastosować zasilanie azotem.

Wydajność jagody kamczackiej, w dobrych warunkach, może wynieść nawet 4-6 kg jagód z jednego krzewu. Ta ilość narasta stopniowo i osiąga swoje maksimum w siódmym roku życia rośliny. W ciągu 18-20 lat owocowanie zmniejsza się na skutek obumierania niektórych głównych pędów. Można odmłodzić ten krzew poprzez silne cięcie, ścinając stopniowo, rok po roku, część nieowocujących pędów aż do samego pnia.

Najciekawsze odmiany jagody kamczackiej

W ciągu ostatnich lat wyraźnie wzrosło zainteresowanie jagodą kamczacką zarówno ze strony ogrodników-amatorów, jak i selekcjonerów. Wiele interesujących odmian hodowlanych, czyli kultywarów, wyhodowali rosyjscy ogrodnicy. Do ich głównych zalet należą:

• stabilność urodzaju niezwykle smacznych i zdrowych owoców;
• najwcześniejszy owoc wiosenny;
• rola dekoracyjna w ogrodzie;
• cenne właściwości lecznicze i smakowe;
• stabilność smaku i właściwości po zamrożeniu.

Poniżej prezentujemy wybrane odmiany jagody kamczackiej.

• ‘Gołuboje wierietieno’ (błękitne wrzeciono). Krzew niewysoki (do 1 m), korona luźna, okrągła. Owoce duże (długość 2,5-2,7 cm, masa 1-1,5 g). Kształt jagód wrzecionowaty, kolor niebieskofioletowy z mocnym niebieskim nalotem. Smak słodko-kwaśny, przy niedostatku wilgoci może być lekko gorzkawy. Z jednego krzewu – 1,5 kg do 2,5 kg jagód.
• ‘Bakczarskij wielikan’ (bakczarski olbrzym). Krzew wysoki (do 2 m) z rozłożystą koroną. Jagody imponujących rozmiarów (długość 4-5 cm, masa 1,5-2,5 g). Owoce niesymetryczne, ciemnoniebieskie, z lekkim nalotem. Smak kwaśno-słodki (bardziej słodki niż kwaśny). Zbiór – 1,5 do 2,5 kg (nawet do 4,5 kg).
• ‘Zołuszka’ (kopciuszek). Krzew piękny, kompaktowy (do 1 m) z gęstą koroną. Jagody wrzecionowate (długość 1,2-1,7 cm, masa 0,5 – 1,3 g). Kolor ciemnobłękitny z lekkim nalotem. Smak kwaśno-słodki, łagodny, z delikatną nutą poziomki. Zbiór – do 5,5 kg z krzewu.
• ‘Morena’. Krzew średnio wysoki (1,5-1,7 m) z regularną owalną koroną. Jagody duże, do 3 cm długości. Kolor błękitny z lekkim nalotem. Smak łagodny, deserowy, bez goryczki. Urodzaj od 1,2 do 2,5 kg.
• ‘Siniaja ptica’ (niebieski ptak). Krzew do 1,2-1,8 m wysokości. Korona owalna, gęsta, mocna. Jagody wrzecionowate, o długości 1,5-2 cm i masie 0,9-1,2 g. Kolor ciemnoniebieski, z wyraźnym nalotem. Smak delikatny, słodki, z ledwie wyczuwalnym kwaskiem. Urodzaj – 1-2 kg (do 2,5 kg).
• ‘Amfora’. Krzew do 1,3-1,5 m wysokości z gęstą, okrągłą koroną. Owce w kształcie dzbanka, długości do 2 cm i masie 1,3-3 g. Kolor ciemnoniebieski z nalotem. Smak kwaśno-słodki, z lekką goryczką. Urodzaj do 1-2 kg z krzewu.
• ‘Leningradskij wielikan’ (leningradzki olbrzym). Wysokość krzewu zależy od warunków i sięga od 1 m do 2,5 m. Korona zwarta, średnio gęsta. Jagody duże o długości 2-3,3 cm i masie 0,7-1,4 g. Kolor ciemnoniebieski z nalotem. Smak słodko-kwaśny, bez goryczki, z intensywnym aromatem. Zbiór jagód z jednego krzewu – 1-3 kg (w korzystnych warunkach do 5 kg).