Jak uprawiać zioła w ogrodzie?

Zioła pełnią także role ozdobną, gdyż wiele z nich ma kolorowe kwiaty i piękne liście. Ich aromat działa relaksująco. Możemy obsadzić nimi grządki lub ustawić w ogrodzie donice, które będą zdobiły wybrane miejsca. Zioła możemy uprawiać zarówno z nasion, jak i sadzonek. Najlepszym rozwiązaniem jest zakupienie już rozkrzewionych sadzonek, które od razu pozwolą zrywać aromatyczne listki. Sadzonki można kupić w sklepach ogrodniczych lub na stoisku ogrodniczym na bazarze. 

Popularne rośliny ziołowe

W ogródku możemy hodować rośliny jednoroczne oraz wieloletnie. Te ostatnie możemy przezimować i cieszyć się nimi wiele lat. Do ziół jednorocznych należą m.in. bazylia pospolita, cząber ogrodowy, kolendra siewna, majeranek ogrodowy, ogórecznik lekarski, rumianek, rzeżucha, trybula ogrodowa.

Rośliny jednoroczne

Niezbędnym dodatkiem w kuchni, szczególnie kuchni śródziemnomorskiej, jest bazylia pospolita należąca do najpopularniejszych ziół jednorocznych. Stanowi ona główny składnik popularnej sałatki caprese. Liście bazylii dodają smaku sałatkom, sosom oraz potrawom mięsnym i warzywnym. Bazylia wymaga stanowiska nasłonecznionego i regularnego nawadniania. Ważne jest, aby w trakcie podlewania nie moczyć liści. Od marca do kwietnia przygotowujemy rozsady z nasion wysianych do płaskich pojemników. Przechowujemy je w ciepłym pomieszczeniu. W maju rozsady przesadzamy do gruntu w ogrodzie. 

Najlepszym rozwiązaniem jest zakupienie rozkrzewionych sadzonek, które pozwolą od razu zrywać aromatyczne listki.

Cenną przyprawą, niezbędną w polskiej kuchni, jest majeranek. W postaci świeżych lub suszonych liści dodajemy go do zup, pieczonych mięs, wędlin. Wymaga stanowiska zacisznego i dobrze nasłonecznionego. Roślinę tę możemy przezimować w doniczce w mieszkaniu. Rośnie ona dość wolno i jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią. Przyprawami znanymi w polskich kuchni są również cząber i kolendra. Cząber o mocno korzennym zapachu stosuje się do potraw z mięsa, fasoli i grochu. Natomiast kolendra cechuje się korzennym aromatem w odcieniu słodkim. Dlatego jej nasiona nadają się do ciast. Kolendra jest składnikiem popularnej przyprawy curry. Obie rośliny dobrze rosną w miejscach słonecznych i w dobrze spulchnionej ziemi.

Rośliny wieloletnie

Wiele lat możemy cieszyć się zbiorem takich ziół, jak dziurawiec, estragon, lawenda, lubczyk, melisa, mięta pieprzowa, rozmaryn, szałwia czy tymianek. Mięta pieprzowa jest popularnym składnikiem napojów orzeźwiających. Herbata z mięty pomaga przy zaburzeniach trawiennych. Świeże liście są świetnym dodatkiem do sałatek i dań mięsnych. Mięta wymaga ziemi wilgotnej i może rosnąć również w miejscach zacienionych.

Rozmaryn doskonale nadaje się do dań mięsnych i rybnych. Dodaje się go również do kwaszenia ogórków. Wymaga gleby pulchnej i żyznej. Lubi stanowiska dobrze naświetlone, lecz osłonięte od ostrego słońca. Estragon, doskonały do dań z mięs, ziemniaków i kapusty, dobrze rośnie w ubogiej i suchej ziemi, w miejscu nasłonecznionym. Z kolei lubczyk, w kuchni dodawany do zup i pieczeni, lubi wilgotną glebę i nasłonecznione lokalizacje.

Lawenda lekarska nie tylko pięknie pachnie, lecz także odstrasza mole. Napar z jej liści działa uspokajająco. Lawenda lubi ziemię przepuszczalną z dużą zawartością wapna. Jest odporna na suszę i nie lubi przemoczenia korzeni. Dlatego pojemniki powinny mieć otwory w dnie i dobry drenaż. Dobrze rośnie na ziemi piaszczystej i przepuszczalnej. Jesienią lawendę należy przyciąć, co pozwala zachować jej zwarty kształt. Jako roślina wieloletnia, lawenda przetrwa zimę, jednak należy ją odpowiednio zabezpieczyć. Lawenda dobrze znosi mrozy, jednak jej system korzeniowy jest wrażliwy na przemarznięcie. Lawendę uprawianą w donicach należy zabezpieczyć od podłoża, na przykład włożyć do większej donicy lub postawić na deskach lub styropianie. Samą roślinę należy okryć, aby zapobiec jej wysuszeniu. Możemy również przenieść donicę z lawendą do chłodnego pomieszczenia, jak garaż lub piwnica. W ogrodzie lawendę przykrywamy na przykład geowłókniną i zapewniamy, aby była osłonięta przed mroźnym wiatrem.

W miejscu, w którym zostaną zasadzone zioła, słońce powinno operować minimum przez 6 godzin dziennie. W przeciwnym wypadku rośliny będą wysoko wyrośnięte, o małych liściach bez aromatu. Zioła nie lubią też przeciągów i wiatru.

Wybór miejsca pod uprawę ziół

Zioła potrzebują miejsca ciepłego i nasłonecznionego. Słońce musi operować minimum przez 6 godzin dziennie. W przeciwnym wypadku rośliny będą wysoko wyrośnięte, o małych liściach bez aromatu. Zioła nie lubią przeciągów i wiatru, dlatego warto wybrać miejsce zaciszne. Jeśli grządka z ziołami ma pełnić rolę ozdobną, można posadzić je w formie ogródka skalnego, rabaty lub ziołowego kobierca. Projektując grządkę ziołową, należy zachować zasady kompozycji. Zioła wysokie powinny być sadzone w miejscu centralnym, od strony muru lub żywopłotu. Rośliny jednoroczne warto sadzić w osobnym miejscu. Warto pamiętać, aby nie mieszać roślin delikatnych, jak majeranek, rozmaryn lub bazylia z roślinami silnymi i szybko rosnącymi, jak szałwia czy rumianek. Zioła często sadzimy w donicach lub skrzynkach, grupując razem kilka gatunków. Ziemia powinna być lekka i przepuszczająca wodę. Dobrze nadaje się ziemia ogrodowa kupowana w workach. Zioła gorzej znoszą ziemię gliniastą i podmokłą.

Pielęgnacja ziół

Ważne jest codzienne podlewanie roślin. W czasie upałów podlewamy je nawet dwa razy dziennie. Jest to szczególnie ważne w przypadku uprawy w doniczkach, gdzie ziemia szybko wysycha. Tylko niektóre rośliny, jak majeranek i rozmaryn, znoszą dobrze okresy suszy. Zioła jednoroczne nie wymagają nawożenia mineralnego. Z kolei rośliny wieloletnie nawozimy tylko wtedy, jeśli zauważymy drobne, żółte listki, świadczące o brakach pokarmowych. Warto wiedzieć, że nadmierne nawożenie ziół powoduje utratę ich walorów aromatycznych i smakowych.

Wykorzystanie ziół

Zioła będą nam służyć przede wszystkim w kuchni jako dodatki do sałatek czy sosów. Codziennie możemy zrywać listki i pędy, co nie tylko nie zaszkodzi roślinie, lecz zapewni jej równomierny rozrost. Regularne przycinanie jest konieczne, aby pobudzić je do krzewienia się. Ponadto przyspiesza wzrost liści i zapobiega zawiązywaniu się nasion. Poza wykorzystaniem świeżych ziół w kuchni, możemy je również zachować na zimę poprzez suszenie lub zamrożenie. Zioła suszymy, umieszczając je w siatkach w miejscu przewiewnym. Następnie należy przełożyć je do szczelnych pojemników. Możemy je również posiekać i zamrozić w torebkach foliowych.

Zimowanie

Ziołami jednorocznymi, jak na przykład bazylia czy majeranek, możemy cieszyć się tylko do jesieni. Natomiast zioła wieloletnie możemy przezimować. Należą do nich takie rośliny jak: rozmaryn, estragon, tymianek, mięta czy oregano. Jednym ze sposobów przezimowania roślin jest przykrycie ich liśćmi lub ściółką. Zioła w donicach lub skrzynkach możemy przechować w domu. Należy je umieścić w miejscu, gdzie temperatura nie przekracza 10 stopni. Zioła można również przechować w mieszkaniu. Jednak trzeba je doświetlać. W tym przypadku ważne jest przycięcie roślin na wiosnę, aby je odmłodzić. 

Hodowla ziół w ogrodzie, nawet niedużym, czy na balkonie lub parapecie w doniczkach nie jest trudna. Dzięki niej możemy cieszyć się świeżymi dodatkami do potraw, pić świeżo przygotowane herbatki ziołowe lub rozkoszować się zapachem lawendy.