Jak sprawdzić i poprawić właściwości gleby?

Nie ważne, czy to będą róże, warzywa czy żywopłot – wszystkie rośliny potrzebują do zdrowego i mocnego wzrostu optymalnych warunków glebowych. Nie każda roślina rośnie na każdej glebie i na dodatek tylko nieliczni właściciele ogrodów znajdą u siebie idealne podłoże. Na szczęście istnieją możliwości, aby właściwości miejscowej ziemi ogrodowej odpowiednio poprawić. Niemniej jednak, najpierw trzeba te właściwości określić.  

Do pierwszej zgrubnej analizy wystarczą własne dłonie, którymi można przetestować typ gleby.

Sukces uprawy roślin w swoim ogrodzie zależy od wiedzy, jakie rośliny będą dobrze rosły, a jakich nie warto sadzić. Zaoszczędzi się też w ten sposób pieniądze, ponieważ mniejsza ilość nawozu zostanie skuteczniej wykorzystana. Skład gleby, wartość pH i zawartość składników pokarmowych należą do kluczowych parametrów analizy glebowej. Można wykonać ją dla celów orientacyjnych we własnym zakresie albo zlecić fachowej firmie.  

Samodzielne określenie rodzaju gleby 

Do pierwszej zgrubnej analizy wystarczą własne dłonie, którymi można przetestować typ gleby. Ogólnie biorąc, można wyróżnić trzy formy gleby:

• Gleba lekka – Trochę wilgotnej ziemi ogrodowej bierze się w dłonie i próbuje uformować z niej kulę. Jeśli podczas ugniatania ziemia nie trzyma się razem, ale przenika między palcami, chodzi tutaj o glebę lekką, w dużej części składającą się z piasku. Można też rozpoznać podczas pocierania między palcami wyczuwalne ziarenka. Gleby piaszczyste są łatwe do przerabiania szpadlem albo widłami ogrodniczymi. Zawierają dużo powietrza i mogą się wiosną szybko nagrzewać. Ich zdolność do gromadzenia wody i składników odżywczych jest jednak niewielka.

• Gleba ciężka – Porcję ziemi wałkuje się dłońmi. Kiedy robi wrażenie nieco tłustej i daje się dobrze formować w „kiełbasę”, oznacza to, że zawiera dużo gliny. Bardzo dobrze magazynuje wodę i składniki odżywcze. Ale ma też drugą stronę mniej korzystną: gleba gliniasta dostarcza korzeniom często mało powietrza, łatwo się zagęszcza i jest trudna do ręcznej obróbki.
• Gleba średnio ciężka – Kiedy ziemia daje się wprawdzie dłońmi formować i jest gładka, ale nie kleista, chodzi o typ gleby pośredni miedzy piaszczystą i gliniastą. Jak to często ze złotym środkiem bywa, ta gleba jest idealna dla większości roślin, ponieważ zawiera wodę, powietrze i środki odżywcze w zrównoważonej proporcji. 

Poza tymi trzema typami gleby istnieje oczywiście mnóstwo typów pośrednich. Poza tym taka próba nic nie mówi o zawartości substancji organicznych, które mają jednak duże znaczenie dla struktury i żyzności gleby. Więcej informacji na ten temat dostarczy drugi eksperyment.

Samodzielna analiza części spławialnych

Do tej próby potrzeba dużego słoja, najlepiej z zakrętką i szerokim otworem. Słój napełnia się wodą i glebą, i dokładnie miesza zawartość. Chociaż doświadczenie wygląda trochę mętnie, daje dosyć klarowny obraz typu gleby. Chodzi o to, że spławianie cząstek gleby w wodzie powoduje ich rozdzielenie. W zależności od wielkości i ciężaru opadają cząstki z różną prędkością na dno i układają się tam warstwami. Niektóre unoszą się na powierzchni wody. W zależności od grubości poszczególnych warstw można rozpoznać, w jakiej proporcji poszczególne frakcje występują w glebie.

Nie ważne, czy to będą róże, warzywa czy żywopłot – wszystkie rośliny potrzebują do zdrowego i mocnego wzrostu

• Większe ziarnka piasku układają się już poi kilku minutach w dolnej warstwie.
• Pyłowe cząsteczki gliny pozostają długo w mieszaninie wodnej.
• Glina zabarwia wodę raczej na różowawy kolor.
• Humus barwi wodę prawie na czarno – im ciemniejsza woda, tym więcej humusu w glebie.
• Nierozłożone cząstki roślinne unoszą się na powierzchni. 

Zlecenia wykonania analizy gleby

Zasobność gleby najlepiej sprawdzić, wykonując badanie w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Koszt jednej próbki jest niewielki, a dostarczy nam wiele ważnych informacji. Co dokładnie taki test wykaże? Otrzymamy istotne dane dotyczące gleby, mianowicie: kwasowość (pH) oraz zawartość: fosforu (P), potasu (K) i magnezu (Mg). Uiszczając dodatkową opłatę możemy:

• wykonać badania gleb dla potrzeb doradztwa nawozowego w zakresie zakwaszenia (odczyn pH) i zawartości mikroelementów, tj.: fosforu, potasu i magnezu,
• wykonać badanie gleb, podłoży ogrodniczych, wód i pożywek w zakresie zakwaszenia, zasolenia, zawartości azotu, fosforu, potasu, magnezu, wapnia i chlorków,
• wykonać badanie azotu mineralnego w glebie dla potrzeb nawożenia,
• poprosić o sporządzenie map stanu zakwaszenia, potrzeb wapnowania oraz zasobności gleb w makro- i mikroelementy,
• poprosić o doradztwo nawozowe dla różnych kierunków produkcji roślinnej,
  wziąć udział w szkoleniu z zakresu nawożenia i wapnowania gleb.

Krajowa Stacja Chemiczno-Rolnicza mieści się w Warszawie. Na terenie kraju znajduje się jej 17 oddziałów, na stronie internetowej można znaleźć ich pełną listę.

Radzimy: jak użyźnić ziemię?

Przede wszystkim należy rozłożyć warstwę żyznej ziemi (jej grubość powinna wynieść ok. 25 cm). Pamiętajmy jednak o tym, aby nabyć ją ze sprawdzonego źródła. Nie chcemy przecież, aby spotkały nas niemiłe niespodzianki, np. w postaci zanieczyszczeń chemicznych gleby.

Stosujemy nawozy mineralne jedno– i wieloskładnikowe granulowane, a także specjalistyczne dedykowane konkretnym grupom roślin. Używamy też nawozów organicznych – kompostu i obornika. Ten pierwszy stosujemy wiosną i jesienią, drugi tylko jesienią.

Zasobność gleby najlepiej sprawdzić, wykonując badanie w Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Koszt jednej próbki jest niewielki, a dostarcza wiele ważnych informacji.

Radzimy: jak polepszyć strukturę gleby?

W twoim ogródku jest piaszczysta glina? W polepszeniu struktury gleby pomoże kompost. Przede wszystkim zwiększy zawartość wody w ziemi, ilość składników pokarmowych oraz próchnicy.

Gleba gliniasta króluje w twoim przydomowym raju? W tym przypadku do ciężkiej ziemi dodajemy piasek lub drobny żwir. Lepszą przepuszczalność wody osiągniemy po zastosowaniu kompostu i obornika.

Natomiast glebę ciężką zaleca się rozluźnić i napowietrzyć. Jak tego dokonać? Najprościej po prostu przekopać ją widłami. Na większym terenie przy wykonywaniu tego rodzaju pracy można pomóc sobie, stosując pług lub wertykulator.

Radzimy: wzbogać glebę

Pomoże ci w tym wynik odczynu pH – zbadasz odczyn samodzielnie za pomocą kwasomierza lub w stacji, o czym pisaliśmy wcześniej. Czego dowiemy się z jego wyniku? Wynik testu wskaże na kwasowość lub zasadowość gleby. Przedział pH dla gleb to 4-8. Odczyn powyżej 6,5 oznacza glebę zasadową, poniżej 6,5 – kwaśną.

Co zrobić, kiedy ziemia w ogródku nie ma pożądanego pH? Metodą na podwyższenie odczynu jest wapnowanie. Jeśli natomiast ziemia powinna być kwaśniejsza, glebę mieszamy z torfem wysokim i kwaśnym podłożem.