Żurawka ogrodowa – uprawa, pielęgnacja i ciekawostki

Ozdobne, wytrzymałe i mało wymagające – tak można przedstawić żurawki, klasyczne byliny, których nie może zabraknąć w żadnym ogrodzie. Żurawka (Heuchera) jest rodzajem botanicznym roślin z rodziny skalnicowatych. Jej nazwa naukowa została nadana dla upamiętnienia niemieckiego lekarza i botanika Johanna von Heucher’a. W północnej Ameryce od Kanady do Meksyku występuje około 37 gatunków żurawki. Żurawka ogrodowa nie jest tutaj botanicznym gatunkiem, ale różnego rodzaju mieszańcem i odmianą hodowlaną.

Podczas gdy kwiaty tworzą barwny efekt w okresie lata, atrakcyjnie przebarwione liście żurawki zdobią głównie jesienne rabaty. Ponieważ roślina jest mocna i łatwa w uprawie, może z powodzeniem rosnąć również w ogrodach początkujących hodowców.

Jak wygląda i ile wzrostu może mieć żurawka?

Żurawka jest byliną tworzącą w ogrodzie dywaniki o wysokości 40-70 cm. Liście ma klapowane i karbowane w rożnym stopniu, zależnie od odmiany. Barwa liści również może być zielona, purpurowa albo ze srebrzystymi nabiegami. Liczne, niewielkie, dzwonkowate kwiaty tworzą wiechy i grona na szczycie bezlistnej łodygi. Ich kolor bywa również różny: od odcieni czerwieni, przez róż do bieli. Zakwita od maja do lipca.

Idealne stanowisko dla żurawki

Aby uprawa żurawki przebiegała pomyślnie, waży jest wybór optymalnego dla niej stanowiska. Roślina najlepiej rośnie w miejscach półzacienionych, które na dodatek powinny mieć dużą wilgotność powietrza. Żurawka rośnie wprawdzie również w zacienionych zakątkach ogrodu, tworzy tam jednak bardzo mało kwiatów. Jeśli do dyspozycji pozostaje tylko miejsce nasłonecznione, trzeba Żurawce zapewnić odpowiednio obfite podlewanie.

Bylinę wykorzystuje się często do obsadzania obrzeży rabat kwiatowych; nadaje się również do nasadzeń naturalnych i pod drzewami. Ze względu na jej gęsty, kępowy wzrost, żurawka może pełnić rolę rośliny okrywowej i służyć jako podszyt pod dużymi drzewami.

Najlepiej jest sadzić żurawkę grupowo. Subtelna roślina nadaje się doskonale do tworzenia kompozycji z innymi bylinami ozdobnymi, na przykład z gipsówką (Gypsophila) albo przywrotnikiem (Alchemilla). Bardzo efektownie wygląda żurawka pośrodku rabaty różanej, albo w bezpośrednim sąsiedztwie żywotników, bukszpanu i funkii. Niskie odmiany żurawki dobrze jest połączyć z rojnikami (Sempervivum) lub zawciągiem nadmorskim (Armeria maritima). Alternatywą dla sadzenia żurawki na otwartej przestrzeni jest uprawa w pojemnikach i skrzynkach.

Najpiękniejsze odmiany żurawki ogrodowej - zobacz je TUTAJ

Obok odpowiedniego położenia, idealne dla żurawki stanowisko musi też posiadać glebę, która wykazuje następujące właściwości:

• ma wysoką przepuszczalność,
• jest świeża do wilgotnej,
• jest próchniczna,
• zawiera dużo składników odżywczych.

W razie potrzeby można zwykłą ziemię ogrodową wzbogacić domieszką gliny; dodając jeszcze trochę żwiru, tworzy się drenaż, który odprowadzi nadmiar wody i zapobiegnie zgniliźnie korzeni.

Jak podlewać i przycinać żurawkę?

Żurawka wymaga regularnego podlewania zwłaszcza w okresie utrzymującej się suszy. Każdorazowa porcja wody powinna być raczej niewielka. Między podlewaniami górna warstwa ziemi powinna podeschnąć. Zastój wody jest absolutnie niedopuszczalny. Najlepiej jest podlewać wczesnym rankiem i wieczorem; unika się w ten sposób szybkiego odparowania wody.

Jeśli chodzi o dodatkowe nawożenie, żurawka jest mało wymagająca. Wystarczy, że zostanie wiosną zasilona dawką kompostu. Na początku okresu wegetacyjnego można podać jej porcję nawozu. W uprawie doniczkowej natomiast, regularne zasilanie nawozem jest konieczne.

Pielęgnacja i przycinanie żurawki

Do zabiegów pielęgnacyjnych należy przede wszystkim usuwanie przekwitłych łodyg, które najlepiej ściąć nisko nad ziemią. Wskazane jest też usuwanie wiosną zwiędłych liści. W ten sposób bylina wzmocni się i zagwarantuje bujny wzrost.

Jeśli ktoś chce uzyskać szczególnie rozkrzewioną formę żurawki, powinien wykonać jeszcze przed rozwojem liści (najlepiej w lutym) celowe cięcie n wysokości ok. 10 cm. Do zabiegu należy używać ostrych i zdezynfekowanych nożyc ogrodniczych, co pozwoli uniknąć przenoszenia zarodników grzybów.

Zimowanie i rozmnażanie żurawki ogrodowej

Zasadniczo żurawki wykazują zimoodporność do -20°C, jednak szczególnie podczas dłuższych okresów mrozu oraz w regionach z surowymi zimami wskazana jest dodatkowa ochrona żurawki przed zimą. Rośliny uprawiane w doniczkach należy owinąć włókniną lub innym materiałem izolacyjnym i przenieść w osłonięte miejsce. Byliny rosnące na otwartej przestrzeni powinno się okryć warstwą kompostu. Powoli się rozkładając, będzie nie tylko stanowił ochronę przed mrozem, ale również źródło zaopatrzenia w cenne składniki odżywcze.

Zwiększenie liczby żurawek w ogrodzie można osiągnąć w różny sposób:

• przez podział,
• przy pomocy sadzonek pędowych,
• poprzez wysiew nasion.

Szczególnie łatwe i skuteczne jest rozmnożenie żurawki przez podział, co najlepiej jest wykonać po zakończeniu kwitnienia. Tym celu wykopuje się roślinę ostrożnie z ziemi, nie raniąc systemu korzeniowego. Następnie dzieli się ją na duże części tak, aby każda część posiadała kilka liści i wystarczającą masę korzeni. Poszczególne sadzonki sadzi się w wybranym, docelowym miejscu.

Taki podział żurawek służy nie tylko rozmnażaniu roślin, ale należy też do zabiegów pielęgnacyjnych. Co trzy-cztery lata trzeba żurawki wykopać, podzielić i wsadzić na nowo, nawet jeśli nie jest planowane ich rozmnażanie.