Jesion wyniosły

Pochodzenie i historia

Jesion wyniosły jest drzewem z rodziny oliwkowatych, co oznacza pokrewieństwo m.in. z jaśminem i forsycją. Ojczyzną jesionu jest Europa i Zakaukazie. Północna granica zasięgu przebiega od Szkocji przez południową Szwecję do jeziora Ładoga, południowa – przez Półwysep Bałkański i Włochy oraz północną część Półwyspu Iberyjskiego. Jest prawdziwie tradycyjnym drzewem Europy. Jeśli wierzyć mitologicznym przekazom greckiej starożytności, to właśnie płonące polano jesionowe przekazał ludziom Prometeusz, przynosząc im ogień. Według nordyckiej mitologii od jesionu pochodzą też ludzie. Trzej bogowie z Odynem na czele znaleźli mianowicie na plaży dwa pnie drzew – jesionu i olchy (albo wiązu). Z pnia jesionu uformowali bogowie pierwszego mężczyznę, z drugiego zaś pnia – pierwszą kobietę.

Jak wygląda jesion wyniosły?

Jesion wyniosły jest wysokim drzewem dorastającym 25 do 30 m, a w szczególnie korzystnych warunkach nawet do 40 m. Może osiągnąć pierśnicę 1 m (średnica na wysokości 1,3 m nad ziemią). Młode drzewa mają korę zielonawoszarą, gładką, która z czasem staje się spękana i ciemnoszara. Korona jest najpierw regularna, szeroko rozgałęziona, a u starszych drzew staje się luźna i zaokrąglona. W zwarciu wytwarza pień oczyszczony z gałęzi na dużej długości, natomiast na otwartej przestrzeni rozwidla się często i nisko osadza koronę. Pąki są matowe, czarne lub ciemnobrunatne. Liście jesionu wyniosłego są duże, pierzaste, składające się z nieparzystej liczby listków (7-15). Cały liść ma długość do 40 cm, a ogonek 5 do 10 cm. Listki są siedzące, jajowatolancetowate, zaostrzone, ząbkowane o długości 4 do 10 cm i szerokości 1,2 do 3,5 cm. Górną stronę mają ciemnozieloną, dolną jaśniejszą z włoskami tylko na głównym nerwie. Liście spadają z drzewa jesienią często jeszcze zielone, tylko we wschodniej kontynentalnej części obszaru zasięgu liście jesionu wyniosłego przebarwiają się czasem na żółtawy kolor.

Kwitnienie jesionu

Kwiaty jesionu rozwijają się przed rozwojem liści w kwietniu/maju. Są wiatropylne, a więc obywają się bez efektownych form i barw i składają się tylko z pylników i słupka. Mogą być obupłciowe albo jednopłciowe na tym samym drzewie. Tworzą wiechowe kwiatostany. Znamiona słupka mają kolor fioletowy albo purpurowy. Owocami są płaskie orzeszki z wydłużonym skrzydełkiem, zebrane w zwisające owocostany.